Bỏng dầu gió: Tìm hiểu nguyên nhân và cách xử lý

Khi sử dụng không đúng cách, dầu gió có thể gây ra hiện tượng bỏng da. Bỏng do dầu gió thường xảy ra khi liều dùng quá cao, thoa lên vùng da bị tổn thương hoặc khi da có phản ứng với thành phần của sản phẩm. Qua bài viết này, chúng ta sẽ cùng tìm hiểu về nguyên nhân, cơ chế gây bỏng, nhận biết triệu chứng cũng như cách trị và phòng ngừa tình trạng này.

I – Giới thiệu về dầu gió

Dầu gió là một sản phẩm y học truyền thống được sử dụng rộng rãi trong việc giảm đau cơ, làm mát và tạo cảm giác thư giãn. Thành phần chính của dầu gió thường bao gồm: menthol, camphor và một số loại tinh dầu khác, giúp kích thích tuần hoàn máu, giảm đau và mang lại cảm giác mát lạnh.

Sản phẩm này được ưa chuộng nhờ tính tiện lợi và hiệu quả trong việc hỗ trợ giảm các cơn đau do căng cơ, đau lưng, đau đầu và các triệu chứng cảm lạnh.

Ngoài ra, dầu gió còn có tác dụng thông hơi, giúp giảm nghẹt mũi và làm dịu các triệu chứng khi bị cảm lạnh hay cúm. Tuy nhiên, việc sử dụng dầu gió cần được hướng dẫn đúng cách, đặc biệt là đối với trẻ nhỏ và những người có làn da nhạy cảm, nhằm tránh các tác dụng phụ không mong muốn như kích ứng hoặc bỏng da.

II – Nguyên nhân dẫn đến bỏng do dầu gió 

Hiện tượng bỏng do dầu gió thường không phải là bỏng nhiệt truyền thống mà là một phản ứng kích ứng da do các thành phần hóa chất có trong dầu gió gây ra. Cụ thể:

– Thành phần hóa học: Dầu gió chứa các thành phần như menthol, camphor và một số tinh dầu khác có tác dụng làm mát và giảm đau. Tuy nhiên, nếu liều lượng sử dụng quá cao hoặc khi da đã bị tổn thương, những thành phần này có thể gây kích ứng mạnh lên da.

– Sử dụng không đúng cách: Khi thoa dầu gió lên da hở, da bị trầy xước hoặc vùng da nhạy cảm, khả năng gây bỏng do dầu gió sẽ tăng lên. Da bị tổn thương sẽ dễ hấp thụ các thành phần kích thích, dẫn đến cảm giác nóng rát, đỏ da hoặc phồng rộp.

– Phản ứng dị ứng: Một số người có làn da nhạy cảm hoặc bị dị ứng với một số thành phần của dầu gió. Khi da phản ứng với chất gây dị ứng, có thể xuất hiện các triệu chứng giống như bỏng, chẳng hạn như nóng rát, đỏ da và sưng.

– Kết hợp với các yếu tố môi trường: Nếu sử dụng dầu gió trong điều kiện nhiệt độ cao hoặc khi da đã bị tổn thương do tác động của môi trường, nguy cơ bỏng có thể tăng lên.

Như vậy, hiện tượng bỏng do dầu gió xảy ra chủ yếu do sự kết hợp của các thành phần hóa học mạnh khi sử dụng không đúng cách, hoặc khi da đã bị tổn thương và phản ứng quá mức với sản phẩm. Việc sử dụng đúng hướng dẫn và kiểm tra tình trạng da trước khi thoa dầu gió sẽ giúp giảm nguy cơ gặp phải hiện tượng này.

III – Biểu hiện của bỏng dầu gió

Triệu chứng của bỏng dầu gió có thể khác nhau tùy vào mức độ tác động và độ nhạy cảm của da. Một số biểu hiện thường gặp bao gồm:

– Đỏ da và nóng rát: Đây là dấu hiệu sớm nhất, thường xuất hiện ngay sau khi thoa dầu gió lên vùng da nhạy cảm hoặc bị tổn thương.

– Sưng tấy, phồng rộp: Nếu phản ứng mạnh hơn, vùng da có thể sưng và xuất hiện mụn nước hoặc phồng rộp, gây đau và khó chịu.

– Đau và châm chích: Cảm giác đau nhói, châm chích hoặc bỏng rát có thể kéo dài, tùy thuộc vào mức độ tiếp xúc và cơ địa mỗi người.

– Ngứa hoặc kích ứng: Một số trường hợp có thể kèm theo ngứa, đặc biệt khi quá trình lành vết bỏng bắt đầu.

– Có thể kèm theo dấu hiệu nhiễm trùng: Nếu tình trạng bỏng không được chăm sóc đúng cách, vùng da bị tổn thương có thể có dấu hiệu sưng mủ, tấy đỏ lan rộng hoặc đau dữ dội hơn.

Nếu gặp các triệu chứng trên sau khi sử dụng dầu gió, cần ngưng sử dụng ngay và áp dụng biện pháp sơ cứu (làm mát vết bỏng, giữ da sạch, bôi kem làm dịu phù hợp). Trong trường hợp nặng

hoặc có dấu hiệu nghi ngờ nhiễm trùng, nên đến cơ sở y tế để được thăm khám kịp thời.

IV – Sự khác biệt giữa bỏng do nhiệt với bỏng do hoá chất từ dầu gió 

Dưới đây là bảng so sánh sự khác biệt giữa bỏng do nhiệt và bỏng do hóa chất từ dầu gió:

V – Cách sơ cứu khi bị bỏng dầu gió 

Bỏng do dầu gió thường gây ra cảm giác nóng rát, đỏ da và thậm chí phồng rộp nếu da nhạy cảm hoặc sử dụng không đúng cách. Việc sơ cứu kịp thời giúp giảm tổn thương và phục hồi nhanh chóng:

Bước 1: Ngừng sử dụng dầu gió ngay lập tức 

– Khi nhận thấy dấu hiệu bỏng như nóng rát, đỏ da hoặc kích ứng, hãy ngừng ngay việc sử dụng dầu gió trên vùng da bị ảnh hưởng.

– Không tiếp tục bôi thêm dầu gió hoặc bất kỳ sản phẩm có chứa tinh dầu mạnh lên vết bỏng.

Bước 2: Làm mát vùng da bị bỏng 

– Rửa ngay vùng da bị bỏng bằng nước mát (không quá lạnh) trong khoảng 10-20 phút. Điều này giúp làm dịu da và ngăn ngừa tổn thương sâu hơn.

– Không dùng đá lạnh hoặc nước quá lạnh, vì có thể gây sốc nhiệt cho da và làm tổn thương mô nặng hơn.

Bước 3: Giữ vùng da sạch sẽ và khô thoáng

– Sau khi làm mát, lau khô nhẹ nhàng bằng khăn sạch, mềm, không chà xát mạnh.

– Tránh để vùng da bị bỏng tiếp xúc với bụi bẩn hoặc hóa chất khác để hạn chế nhiễm trùng.

VI – Bị bỏng dầu gió nên bôi gì? Cách trị bỏng dầu gió nhẹ tại nhà 

Sau khi sơ cứu, bạn có thể bôi các sản phẩm phù hợp để làm dịu da, giảm viêm và hỗ trợ quá trình hồi phục. Dưới đây là một số sản phẩm nên bôi khi bị bỏng dầu gió:

1. Kem bôi da Yoosun Rau má

Kem Yoosun Rau má là một sản phẩm phổ biến trong việc làm dịu da, hỗ trợ điều trị vết thương nhẹ, mẩn ngứa và bỏng da. Thành phần chính của Yoosun Rau má là: Chiết xuất rau má, Vitamin E, D-panthenol (B5), Chlorhexidine.

Tuy nhiên, khi bị bỏng dầu gió, bạn cần cân nhắc thời điểm sử dụng sản phẩm này:

– Nếu bỏng nhẹ (chỉ đỏ da, nóng rát nhẹ): Có thể bôi kem sau khi đã làm mát vùng da bằng nước mát trong 10-20 phút. Kem giúp làm dịu da, giảm kích ứng và ngăn khô da.

– Nếu bỏng có phồng rộp, rách da: Không nên bôi ngay. Vết thương hở có thể dễ nhiễm khuẩn, bạn cần để vết thương se lại trước khi sử dụng.

– Không bôi nếu vết bỏng có dấu hiệu nhiễm trùng (sưng tấy, mưng mủ). Trong trường hợp này, nên sử dụng thuốc chuyên dụng hoặc đi khám bác sĩ.

Hướng dẫn bôi kem Yoosun Rau má khi bị bỏng do hoá chất từ dầu gió:

– Bước 1: Rửa sạch vùng da bị bỏng bằng nước mát, sau đó lau khô nhẹ nhàng.

– Bước 2: Lấy một lượng kem vừa đủ, bôi một lớp mỏng lên vùng da bị bỏng.

– Bước 3: Để kem thấm vào da, không chà xát mạnh lên vùng bị tổn thương.

– Bước 4: Thoa 2-3 lần/ngày, giữ da sạch sẽ và theo dõi tình trạng hồi phục.

2. Kem trị bỏng

Các loại kem trị bỏng thường dùng:

– Bepanthen Cream: Hỗ trợ làm dịu và phục hồi da, thích hợp cho các vết bỏng nhẹ.

– Silvirin (Silver Sulfadiazine 1%): Có tác dụng kháng khuẩn, giúp ngăn ngừa nhiễm trùng cho các vết bỏng có nguy cơ nhiễm trùng.

– Panthenol: Chứa vitamin B5, giúp thúc đẩy quá trình tái tạo da và làm dịu vùng da bị tổn thương.

– Hydrocortisone Cream (1%): Giảm viêm và ngứa, tuy nhiên chỉ dùng trong trường hợp cần thiết và theo hướng dẫn của bác sĩ.

VII – Trường hợp nào nên đi gặp bác sĩ?

Bỏng do dầu gió thường là bỏng nhẹ, có thể tự xử lý tại nhà. Tuy nhiên, trong một số trường hợp nghiêm trọng hơn, cần đi gặp bác sĩ để đảm bảo vết bỏng không gây biến chứng nguy hiểm.

1. Khi vết bỏng có dấu hiệu nhiễm trùng 

Nếu vùng da bị bỏng có dấu hiệu nhiễm trùng, hãy đến cơ sở y tế ngay để tránh biến chứng nguy hiểm:

– Vết bỏng sưng đỏ lan rộng.

– Xuất hiện mủ hoặc chảy dịch vàng, có mùi hôi.

– Da quanh vết bỏng nóng ran, đau nhức nhiều hơn theo thời gian.

– Cảm thấy sốt, ớn lạnh hoặc mệt mỏi (dấu hiệu nhiễm trùng lan rộng).

2. Khi bỏng gây ra phồng rộp lớn hoặc tổn thương sâu

– Nếu bỏng gây phồng rộp lớn, đặc biệt trên diện tích rộng hoặc ở các vùng da nhạy cảm (mặt, cổ, vùng da mỏng).

– Nếu da bị lột hoặc tổn thương sâu, có cảm giác bỏng rát kéo dài mà không giảm sau 24 giờ.

3. Khi trẻ bị bỏng dầu gió hoặc người có cơ địa nhạy cảm 

– Trẻ bị bỏng dầu gió có nguy cơ da phản ứng mạnh hơn, dễ bị tổn thương lâu dài hơn so với người lớn.

– Người có cơ địa dị ứng, da nhạy cảm có thể gặp phản ứng nghiêm trọng hơn khi bị bỏng dầu gió.

– Phụ nữ mang thai hoặc người có bệnh lý nền (như tiểu đường, bệnh da liễu) nếu bị bỏng nên tham khảo ý kiến bác sĩ để tránh biến chứng.

4. Khi vết bỏng không cải thiện sau 3 ngày điều trị tại nhà 

Trường hợp đã sơ cứu đúng cách và bôi kem trị bỏng, nhưng vết bỏng không giảm bớt sau 3 ngày hoặc có cảm giác đau rát kéo dài bất thường, không có dấu hiệu hồi phục.

5. Khi bỏng ở khu vực nhạy cảm hoặc gây cản trở sinh hoạt 

Bỏng xuất hiện ở mắt, môi, miệng hoặc bộ phận sinh dục cần được bác sĩ kiểm tra ngay lập tức.

Nếu vết bỏng ảnh hưởng đến khả năng cử động tay chân, gây khó chịu khi sinh hoạt, nên tìm đến bác sĩ để có hướng xử lý phù hợp.

VIII – Phòng ngừa bỏng do dầu gió

Để tránh tình trạng này, hãy thực hiện các biện pháp phòng ngừa dưới đây.

1. Không thoa dầu gió lên da nhạy cảm hoặc bị tổn thương

– Không bôi dầu gió lên vùng da nhạy cảm như mặt, cổ, vùng quanh mắt, niêm mạc mũi, miệng.

– Không thoa lên vết thương hở, trầy xước hoặc vùng da bị kích ứng, vì có thể gây bỏng rát hoặc viêm da.

– Không dùng dầu gió trên vùng da quá rộng trong một lần sử dụng.

2. Kiểm tra phản ứng da trước khi sử dụng

Trước khi thoa dầu gió, hãy thử một lượng nhỏ trên vùng da nhỏ (như cổ tay). Nếu sau 15 phút không có phản ứng (đỏ da, nóng rát, ngứa), bạn có thể sử dụng bình thường.
Nếu có dấu hiệu kích ứng, ngừng sử dụng ngay và rửa sạch vùng da đó bằng nước mát.

3. Sử dụng đúng liều lượng và không quá thường xuyên

Không bôi dầu gió quá nhiều lần trong ngày (tối đa 3-4 lần/ngày). Khi dùng dầu gió, chỉ lấy một lượng nhỏ và xoa đều thay vì bôi dày đặc lên da. Đặc biệt, không nên kết hợp dầu gió với các loại cao nóng hoặc tinh dầu khác để tránh kích ứng mạnh.

4. Không sử dụng dầu gió cho một số đối tượng nhạy cảm

– Trẻ em dưới 2 tuổi có làn da mỏng và hệ thần kinh chưa phát triển hoàn thiện, dễ bị kích ứng mạnh. Không để trẻ hít trực tiếp dầu gió vì có thể gây kích ứng hô hấp

– Phụ nữ mang thai nên hạn chế sử dụng dầu gió, đặc biệt là các loại có chứa tinh dầu bạc hà hoặc camphor, vì có thể ảnh hưởng đến thai nhi.

– Người có bệnh lý về da (viêm da, dị ứng, chàm, vảy nến) nên tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sử dụng.

5. Không để dầu gió tiếp xúc với nhiệt độ cao

– Tránh bôi dầu gió ngay sau khi tắm nước nóng hoặc xông hơi, vì da lúc này nhạy cảm hơn, dễ gây bỏng hoặc kích ứng.

– Không dùng dầu gió kết hợp với miếng dán nhiệt, túi chườm nóng, vì có thể làm tăng nguy cơ bỏng hóa chất.

6. Bảo quản đúng cách

– Để xa tầm tay trẻ nhỏ, tránh để trẻ tự ý lấy và bôi lên mặt, mắt hoặc vùng nhạy cảm.

– Bảo quản ở nơi khô ráo, tránh ánh nắng trực tiếp, vì nhiệt độ cao có thể làm thay đổi thành phần của dầu gió, gây kích ứng mạnh hơn khi sử dụng.

– Kiểm tra hạn sử dụng trước khi dùng, tránh sử dụng dầu gió đã quá hạn.

Bỏng do dầu gió có thể gây ra cảm giác khó chịu và tổn thương da nếu không được xử lý đúng cách. Vì vậy, hãy luôn cẩn trọng sử dụng. Mọi thắc mắc vui lòng liên hệ hotline: 1800.1125 để được tư vấn miễn phí

Tham khảo thêm:

• Nên làm gì khi bị bỏng keo nến? Biểu hiện và cách xử lý
• Bị bỏng lạnh phải làm sao

Tài liệu tham khảo:

1. Burns: First aid

https://www.mayoclinic.org/first-aid/first-aid-burns/basics/art-20056649

2. Minor burns – aftercare

https://medlineplus.gov/ency/patientinstructions/000662.htm

3. Essential Oil For Burns: Our Complete Guide

https://volantaroma.com/blogs/guides/essential-oil-for-burns