Bị bỏng bôi mỡ trăn có được không? Lưu ý quan trọng phải biết.
Tác giả: Nguyễn Thị Thu Hà
Bỏng là một trong những tai nạn thường gặp nhất trong đời sống hàng ngày, từ việc nấu ăn, vô tình chạm vào đồ vật nóng hay gặp phải nước sôi. Khi bị bỏng, nhiều người mách nhau phương pháp bôi mỡ trăn với hy vọng vết thương nhanh lành và ít để lại sẹo. Vậy, bị bỏng bôi mỡ trăn có được không? Liệu bôi mỡ trăn khi bị bỏng có thực sự hiệu quả và an toàn?
I – Tìm hiểu về mỡ trăn
1. Mỡ trăn là gì?
Mỡ trăn là chất béo được lấy từ phần mỡ của loài trăn, thường là trăn gấm hoặc trăn đất. Trong chăn nuôi, trăn được sử dụng để lấy da và thịt; phần mỡ sẽ được thu lại để chế biến thành mỡ trăn thành phẩm.
1.1. Nguồn gốc
– Mỡ trăn tự nhiên: Được thu gom từ các trang trại nuôi trăn hoặc qua quá trình chế biến trăn thương phẩm.
– Mỡ trăn “handmade”: Nhiều hộ gia đình, cơ sở nhỏ lẻ tự nấu, lọc, đóng chai để bán.
1.2. Quy trình cơ bản chiết xuất mỡ trăn
– Thu gom mỡ thô: Phần mỡ của trăn sau khi mổ xẻ.
– Nấu chảy: Mỡ thô được đun ở nhiệt độ phù hợp nhằm tách nước và tạp chất.
– Lọc bỏ cặn: Sử dụng vải hoặc lưới lọc để thu được lớp mỡ lỏng tinh khiết hơn.
– Đóng chai: Mỡ thành phẩm có màu vàng nhạt đến vàng đậm; độ đặc hay lỏng phụ thuộc vào nhiệt độ môi trường.
1.3. Thành phần và đặc tính
– Acid béo: Gồm acid béo bão hòa và không bão hòa, giúp duy trì độ ẩm, làm mềm da.
– Protein, khoáng chất vi lượng (có thể có hàm lượng nhỏ): Không có nhiều nghiên cứu chứng minh vai trò cụ thể, thường được dân gian “truyền tai” về khả năng kháng viêm, kháng khuẩn nhẹ.
– Màu sắc, mùi: Mỡ trăn thành phẩm có màu vàng nhạt đến vàng đậm, mùi béo nhẹ, không quá nồng nếu chế biến đúng nhiệt độ.
2. Công dụng theo dân gian
Dù chưa có nhiều nghiên cứu quy mô lớn khẳng định tất cả lợi ích, mỡ trăn vẫn được ưa chuộng với nhiều “bài thuốc” truyền miệng:
2.1. Dưỡng ẩm da
– Trị da khô, nứt nẻ: Bôi một lớp mỏng mỡ trăn có thể giảm bong tróc, nhất là vùng gót chân, khuỷu tay.
– Giúp da mềm mịn: Nhờ acid béo tạo lớp màng ẩm, hạn chế thoát nước trên bề mặt da.
2.2. Giảm kích ứng, dịu da
Một số người dùng mỡ trăn cho vết muỗi đốt hoặc kích ứng nhẹ, với mong muốn giảm ngứa, đỏ rát. Tuy nhiên, đây chỉ là kinh nghiệm dân gian, chưa có nghiên cứu khoa học chứng minh cụ thể.
2.3. Ức chế lông mọc lại
Đây là công dụng khá đặc biệt và được nhiều người biết đến nhất: Sau khi wax/tẩy lông, bôi mỡ trăn có thể giúp da bớt ửng đỏ và “được cho là” làm sợi lông mỏng, thưa dần. Hiệu quả này còn phụ thuộc vào cơ địa từng người.
2.4. Giảm sẹo, rạn da
Nhiều người bôi mỡ trăn để mong làm mờ sẹo, rạn da sau sinh. Cơ chế được cho là do khả năng giữ ẩm, hỗ trợ tái tạo bề mặt da. Song hầu hết mới chỉ dừng ở mức độ ghi nhận trên thực tế, chưa có kết luận khoa học chính thức.
II – Vậy bị bỏng bôi mỡ trăn có được không?
Dưới đây là hai quan niệm phổ biến về việc bị bỏng thoa mỡ trăn. Bạn có thể tham khảo để có lựa chọn phù hợp nhất cho mình.
1. Quan niệm dân gian về mỡ trăn trong điều trị bỏng
Trong dân gian, có những lời đồn đại rằng khi bôi mỡ trăn lên vết bỏng:
– Giúp da mau liền, làm mềm da: Dân gian thường tin rằng mỡ trăn có khả năng giữ ẩm, làm mềm da và hạn chế tình trạng khô rát ở vùng bị bỏng.
– Giảm sẹo và hạn chế phồng rộp: Một số người cho rằng bôi mỡ trăn có thể giảm thiểu việc hình thành sẹo, làm dịu cảm giác bỏng rát và hạn chế sự phồng rộp da.
Đây là lý do mỡ trăn được khá nhiều người tin tưởng sử dụng. Tuy nhiên, quan niệm này chủ yếu dựa trên kinh nghiệm truyền miệng, chưa được khoa học chứng minh rõ ràng.
2. Thực tế khoa học: Có nên bôi mỡ trăn khi bị bỏng không?
Theo các chuyên gia y tế, việc bôi mỡ trăn lên vết bỏng KHÔNG được khuyến khích, bởi:
– Mỡ trăn giữ nhiệt: Khi bị bỏng, vùng da cần được làm mát để làm giảm nhiệt độ, hạn chế tổn thương. Bôi mỡ trăn sẽ giữ nhiệt lâu hơn, khiến tình trạng bỏng nghiêm trọng hơn.
– Dễ nhiễm trùng: Môi trường dầu mỡ là điều kiện lý tưởng để vi khuẩn phát triển, dẫn đến nhiễm trùng vết thương và kéo dài thời gian hồi phục.
– Chậm quá trình hồi phục: Vùng da tổn thương không được thông thoáng có thể lâu lành hơn.
Y học hiện đại khuyến cáo nên áp dụng cách sơ cứu vết bỏng đúng chuẩn y tế, thay vì dùng các phương pháp dân gian chưa được kiểm chứng kỹ lưỡng.
Cách sơ cứu vết bỏng đúng cách:
– Làm mát ngay: Ngâm hoặc xả nước mát (không dùng nước đá) trong vòng 15-20 phút.
– Sát khuẩn nhẹ nhàng: Có thể dùng nước muối sinh lý (NaCl 0.9%) rửa sạch vết bỏng.
– Bôi kem dưỡng ẩm, làm mềm da, hạn chế tình trạng sẹo thâm, sẹo như kem bôi da Yoosun Rau má.
– Bôi kem dưỡng ẩm, kem trị bọng chuyên dụng như:
+ Kem bôi da Yoosun Rau má: dưỡng ẩm, làm mềm da, hạn chế tình trạng sẹo thâm, sẹo
+ Silvirin (kem chứa bạc sulfadiazin)
+ Biafine
– Che phủ vết bỏng: Dùng gạc y tế sạch hoặc vô trùng để che kín nhẹ nhàng.
– Theo dõi tình trạng vết bỏng: Nếu thấy vết bỏng rộng, sâu, chảy dịch, sưng đau nhiều, nên nhanh chóng đến cơ sở y tế để được điều trị đúng cách.
Như vậy, câu trả lời cho câu hỏi “bị bỏng bôi mỡ trăn được không?” là không nên. Thay vào đó, bạn cần tuân thủ đúng cách sơ cứu và điều trị bỏng được khuyến cáo bởi các chuyên gia y tế để đảm bảo vết thương nhanh lành và an toàn nhất. Nếu có bất kỳ thắc mắc nào khác, hãy liên hệ hotline 1800.1125 để được tư vấn chi tiết hơn.
Tham khảo thêm:
Tài liệu tham khảo:
1. Burn Evaluation and Management
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK430741/
2. Burns: First aid
https://www.mayoclinic.org/first-aid/first-aid-burns/basics/art-20056649
Để lại bình chọn cho bài viết của chúng tôi:
Chưa có bình luận!