Da nhiễm Corticoid là gì? Nguyên nhân, biểu hiện và cách điều trị

Da nhiễm corticoid xảy ra phổ biến ở những người lạm dụng corticoid để chữa các bệnh ngoài da hoặc trong làm đẹp. Corticoid tuy có tác dụng kháng viêm nhưng nếu sử dụng sai cách hoặc quá liều thì có thể gây phá hủy tế bào da, thậm chí là ảnh hưởng nghiêm trọng đến thận, xương. Cùng tìm hiểu da bị nhiễm corticoid là gì, nguyên nhân, biểu hiện và cách chữa trị qua bài viết dưới đây của Yoosun Rau Má nhé!

Hình ảnh da nhiễm corticoid.

I – Da nhiễm corticoid là gì? 

Trước tiên, hãy cùng tìm hiểu thế nào là da bị nhiễm corticoid. Da bị nhiễm corticoid là tình trạng xuất hiện phản ứng viêm trên da sau khi ngừng dùng corticoid hoặc dùng không thường xuyên. Đây là tình trạng khá phổ biến và thường gặp do corticoid được sử dụng rất nhiều trong làm đẹp và chữa bệnh.

Corticoid mang lại nhiều tác dụng trên làn da, chỉ sau vài ngày sử dụng, làn da sẽ giảm sưng viêm và trở nên láng mịn. Tuy vậy, corticoid vẫn được xếp vào nhóm “Thuốc độc bảng B” (thuốc gây ngộ độc và nguy hiểm) của Bộ Y tế Việt Nam.

Dược chất của corticoid tiềm ẩn nhiều tác dụng phụ và cần có sự kiểm soát chặt chẽ về cách sử dụng cũng như liều lượng.

Bản thân corticoid là một chất kháng viêm Steroid có công dụng chống dị ứng, tiêu sưng và ức chế miễn dịch. Khi được bào chế ở dưới dạng kem bôi và thuốc mỡ, corticoid có khả năng giảm sưng viêm và giúp điều trị các bệnh lý về da.

Corticoid có thể gây nhiễm độc cho da nghiêm trọng.

Dưới đây là một số hình ảnh soi da nhiễm corticoid: 

Các cấp độ da bị nhiễm corticoid.

Trong lĩnh vực làm đẹp, nhờ khả năng bào mòn và giúp thẩm thấu các hoạt chất khác tốt hơn nên corticoid thường được dẫn xuất để đẩy nhanh tiến độ tác động trên da.

Tuy nhiên, cũng chính vì lý do này mà corticoid có thể trở thành con dao hai lưỡi, tàn phá làn da một cách âm thầm, thậm chí có khả năng “gây nghiện” cho da.

II – Tại sao da bị nhiễm Corticoid?

Nguyên nhân da bị nhiễm corticoid là do việc lạm dụng các mỹ phẩm có chứa corticoid trong chăm sóc và làm đẹp da hoặc dùng thuốc chữa bệnh có chứa corticoid quá liều. Cụ thể: 

– Dùng quá liều thuốc có chứa corticoid trong điều trị các bệnh lý về da như: Eczema, viêm da tiết bã, viêm da dị ứng, lupus ban đỏ, vảy nến, trị mụn…

– Dùng các sản phẩm mỹ phẩm làm đẹp có chứa corticoid trong thời gian dài như:  Kem tắm trắng, rượu thuốc, kem trị mụn,…không rõ xuất xứ,  nguồn gốc, có tác dụng giảm mụn và làm đẹp da chỉ sau 2-3 ngày.

Kem tắm trắng không rõ xuất xứ và nguồn gốc thường chứa hoạt chất corticoid. 

Việc dùng thuốc chứa corticoid quá liều hoặc sử dụng trong thời gian dài khiến da rơi vào tình trạng lệ thuộc. Nếu không dùng thường xuyên hoặc ngừng sử dụng, lớp da sẽ bị bào mòn và dễ bị tác động bởi các yếu tố gây hại từ môi trường bên ngoài.

Bên cạnh đó, còn dẫn tới sự rối loạn trong hoạt động chuyển hóa lipid, rối loạn nội tiết tố và teo tuyến thượng thận.

Không chỉ vậy, lạm dụng corticoid còn có thể  dẫn đến hàng loạt các vấn đề trên da như: tăng sắc tố melanin trên da, teo da, mỏng da, nổi mụn, da mất nước, giãn nở mao mạch dưới da.

III – Dấu hiệu da nhiễm Corticoid

Da nhiễm corticoid biểu hiện thế nào? Tùy mức độ nặng – nhẹ mà biểu hiện của tình trạng da bị nhiễm corticoid sẽ khác nhau. Cách nhận biết da bị nhiễm corticoid cụ thể như sau:

1. Dấu hiệu da bị nhiễm corticoid NHẸ

Những dấu hiệu da nhiễm corticoid nhẹ gồm: 

– Da mỏng và sạm: Việc dùng corticoid trong thời gian dài làm protein bị suy thoái và mất chất nội bào, khiến da ngày càng mỏng, giảm sắc tố và sạm đen khi ngưng sử dụng.

– Da khô, nhăn nheo và bong tróc: Corticoid có thể làm tăng sinh keratin ở lớp biểu bì da, ức chế tổng hợp các nguyên bào sợi, collagen ở lớp hạ bì và enzyme hyaluronan synthase 3. Hậu quả là làm giảm axit hyaluronic (HA) – chất cấp ẩm cho da, khiến cho da bị khô ráp, bong tróc vảy trắng, thậm chí là nhăn da và teo da.

– Nổi bong bóng nước: Khi ngừng sử dụng mỹ phẩm có chứa corticoid khoảng 2 đến 4 tuần, da sẽ xuất hiện hiện tượng ửng đỏ và nổi bong bóng nước li ti.

Khi các bong bóng nước này vỡ ra sẽ gây đau nhức và bị mưng mủ. Đây là một trong những dấu hiệu điển hình giúp bạn làm sao biết da bị nhiễm corticoid. 

2. Dấu hiệu da nhiễm corticoid NẶNG 

Các triệu chứng và dấu hiệu da bị nhiễm corticoid nặng gồm: 

– Giãn mạch máu: Corticoid có thể kích thích giải phóng oxit nitric ồ ạt, dẫn đến sự giãn nở bất thường của mao mạch dưới da. Lúc này, bạn sẽ cảm thấy da mặt nóng ran, đỏ rực, rát khô và thường xuyên có cảm giác châm chích.

– Tăng tiết bã nhờn và nổi mụn: Corticoid làm tăng sinh bã nhờn trên da và gây thoái hóa biểu mô da khiến da thường xuyên bị tắc nghẽn.

Bên cạnh đó, corticoid còn tạo điều kiện cho Demodex folliculorum (ký sinh Demodex) và Propionibacterium Acnes (vi khuẩn kỵ khí) phát triển gây nổi mụn trên da.

Các dấu hiệu da bị nhiễm corticoid.

– Bỏng rát và phồng rộp da: Khi da bị nhiễm corticoid, người bệnh sẽ có hiể ra da nóng, đau đớn, bỏng rát, da dày hơn, da thâm sạm, có vảy kèm theo hiện tượng tiết dịch màu vàng.

Đây chính là dấu hiệu của hội chứng hoại tử da do nhiễm độc, đồng thời là triệu chứng da nhiễm corticoid nặng vì tế bào da đã bị hủy hoại nghiêm trọng.

IV – Da nhiễm Corticoid có tự khỏi không? 

Trên đây là cách nhận biết da bị nhiễm corticoid ở mức độ nặng và nhẹ. Vậy da nhiễm corticoid có chữa được không và da bị nhiễm corticoid bao lâu thì khỏi? Đây là hai vấn đề được rất nhiều người muốn biết.

Về vấn đề này, các chuyên gia da liễu cho biết, phần lớn các trường hợp da nhiễm corticoid trong thời gian dài, tổn thương sâu ở lớp biểu bì sẽ KHÔNG THỂ TỰ KHỎI nếu không được điều trị và chăm sóc tốt.

Da nhiễm corticoid không thể tự khỏi nếu không được điều trị và chăm sóc tốt. 

Thời gian điều trị da nhiễm corticoid bao lâu thì khỏi phụ thuộc vào mức độ viêm nhiễm cũng như phương pháp điều trị. Da nhiễm corticoid càng nặng thì thời gian điều trị và phục hồi sẽ càng lâu. Chính vì vậy, người bệnh cần tuân thủ tuyệt đối theo chỉ định của bác sĩ.

V – Cách điều trị da nhiễm corticoid hiệu quả và an toàn

Da nhiễm corticoid phải làm sao? Tùy thuộc vào mức độ nặng – nhẹ mà cách chữa da nhiễm corticoid và các phục hồi da nhiễm corticoid sẽ khác nhau. Chi tiết mời bạn tham khảo những thông tin dưới đây:

1. Trường hợp nhẹ

Da bị nhiễm corticoid phải làm sao? Khi da bị nhiễm corticoid nhẹ với các dấu hiệu như da mỏng, khô bong tróc và nổi bong bóng nước, bạn cần phải ngừng sử dụng các sản phẩm có chứa corticoid từ từ đồng thời kết hợp với các phương pháp chăm sóc và thải độc cho da tại nhà dưới đây:

– Rửa mặt với sữa rửa mặt/các sản phẩm dịu nhẹ: Mục đích để làm sạch da và tránh tình trạng da bị nhiễm khuẩn nặng hơn. Có thể dùng nước muối sinh lý Natri Clorid 0,9% để rửa mặt hoặc dùng các loại sữa rửa mặt không hương liệu và không tạo bọt.

– Dùng kem dưỡng ẩm: Để cải thiện tình trạng da bị thiếu nước và bong tróc, người bệnh nên dùng các loại kem dưỡng ẩm có chứa nhiều Hyaluronic Axit hoặc vitamin E. Tuyệt đối không dùng các loại kem dưỡng ẩm có chứa hương liệu và Paraben.

– Ngừng tất cả các sản phẩm đặc trị da: Vì các tế bào da đang bị hư tổn nặng nên bạn cần ngừng tất cả các sản phẩm mỹ phẩm có tính chất đặc trị da như trị mụn, làm trắng da, ngay cả khi không chứa hoạt chất corticoid. Việc làm quan trọng lúc này khi da bị nhiễm corticoid là phục hội và tái tạo da bị tổn thương.

Khi da có dấu hiệu bị nhiễm corticoid, bạn nên ngừng sử dụng các sản phẩm chứa corticoid từ từ.

Bên cạnh đó, bạn có thể đắp các mặt nạ từ thảo dược tự nhiên để giúp kháng viêm và thải độc cho da. Các nguyên liệu tự nhiên có khả năng kháng viêm và diệt khuẩn an toàn bạn nên sử dụng đó là sữa chua, bột nghệ, mật ong. Hướng dẫn cách  phục hồi da bị nhiễm corticoid như sau: 

– Mật ong: Nếu chưa biết da nhiễm corticoid nên dùng gì , bạn hãy dùng mật ong thoa đều mặt lên da mặt và để yên trong khoảng 15 phút. Sau đó rửa mặt sạch sẽ bằng nước mát. Nên thực hiện đều đặn cách trị da bị nhiễm corticoid tại nhà bằng mật ong tối đa 2 lần/tuần.

– Bột nghệ: Trộn 2 thìa cà phê tinh bột nghệ với nước ấm rồi đắp lên mặt khoảng 15 phút. Nếu không biến nên làm gì khi da bị nhiễm corticoid nhẹ, bạn hãy đắp mặt nạ bột nghệ từ 1-2 lần/tuần.

– Sữa chua: Trường hợp người có làn da dễ bị kích ứng và đang không biết da nhiễm corticoid nên làm gì thì có thể sử dụng sữa chua.

Cách thực hiện cũng tương tự như 2 cách xử lý da nhiễm corticoid bằng mật ong và bột nghệ ở trên. Bạn chỉ cần làm sạch da mặt rồi thoa sữa chua không đường đều lên khắp mặt. Mỗi tuần nên áp dụng từ 1-2 lần.

Da bị nhiễm corticoid nên dùng gì? Hãy đắp mặt nạ sữa chua.

Ngoài các cách điều trị da bị nhiễm corticoid tại nhà ở trên, bạn cũng cần có chế độ ăn uống khoa học và sinh hoạt lành mạnh để giúp da mau chóng phục hồi. Cụ thể:

– Nên uống đủ từ 1,5 đến 2 lít nước mỗi ngày để da được cung cấp đủ độ ẩm, đồng thời hòa hoạt động của tuyến bã nhờn và thanh lọc cơ thể.

– Tuyệt đối không được ăn thức ăn cay nóng, dùng chất kích thích trong suốt quá trình chữa da bị nhiễm corticoid.

– Hạn chế ăn đồ ăn quá nhiều đường, tinh bột, nhiều dầu mỡ vì sẽ khiến tuyến bã nhờn hoạt động và tăng tiết nhiều hơn.

– Tăng cường ăn các thực phẩm chứa nhiều vitamin và khoáng chất như trái cây, rau củ quả…

– Không tự ý nặn mụn vì da dễ bị nhiễm khuẩn trên diện rộng.

– Vệ sinh da mặt sạch sẽ, không đưa tay lên mặt.

– Đeo khẩu trang khi đi ra ngoài để bảo vệ da khỏi các tác nhân gây hại từ môi trường bên ngoài.

Nên hạn chế ăn đồ ăn quá nhiều đường, tinh bột, nhiều dầu mỡ khi da bị nhiễm corticoid.

2. Trường hợp nặng

Trường hợp da bị nhiễm corticoid nặng với các biểu hiện là giãn mạch máu, bỏng rát da, tăng tiết bã nhờn và nổi mụn thì tốt nhất bạn nên đến gặp bác sĩ chuyên khoa da liễu.

Bác sĩ sẽ tiến hành soi da nhiễm corticoid để đánh giá mức độ nghiêm trọng. Căn cứ vào hình ảnh soi da bị nhiễm corticoid thu được bác sĩ sẽ đưa ra tư vấn da bị nhiễm corticoid nên uống thuốc gì, điều trị da bị nhiễm corticoid thế nào để để đảm bảo hiệu quả và an toàn. 

Người bệnh tuyệt đối không tự ý mua các sản phẩm điều trị da nhiễm corticoid, kem phục hồi da nhiễm corticoid hay thuốc trị mụn da nhiễm corticoid khi chưa hỏi ý kiến bác sĩ. Việc tự ý mua và sử dụng có thể khiến tình trạng da tổn thương trở nặng và nghiêm trọng hơn. 

Trường hợp da bị nhiễm corticoid nặng, người bệnh nên đến gặp bác sĩ để được điều trị sớm và phù hợp. 

VI – Cách phòng tránh da bị nhiễm corticoid

Thay vì tìm cách khắc phục da bị nhiễm corticoid, bạn hoàn toàn có thể phòng ngừa tình trạng da bị nhiễm corticoid bằng một số cách dưới đây: 

– Sử dụng đúng liều lượng và tần suất thuốc có chứa corticoid trong điều trị các bệnh lý về da theo chỉ định của bác sĩ.

– Không lạm dụng các sản phẩm mỹ phẩm làm đẹp có chứa có chứa corticoid trong thời gian dài. Đồng thời chọn mua các sản phẩm mỹ phẩm có nguồn gốc và xuất xứ rõ ràng, đã được kiểm định về chất lượng và độ an toàn.

– Ngừng sử dụng các sản phẩm có chứa corticoid một cách an toàn như sau: Nên ngừng từ từ, không ngừng đột ngột và ngay tức thì. 

Chẳng hạn: Nếu bạn thường xuyên sử dụng kem trị mụn/ kem dưỡng trắng da chứa corticoid 2 lần/ngày thì sẽ giảm tần suất xuống còn 1 lần/ngày, 1 lần/tuần sau đó rồi ngừng hẳn.

Không lạm dụng các sản phẩm mỹ phẩm làm đẹp có chứa có chứa corticoid trong thời gian dài.

Da nhiễm corticoid rất khó có thể phục hồi hoàn toàn nếu không có cách điều trị kịp thời và phù hợp. Chính vì vậy, ngay khi có dấu hiệu da bị nhiễm corticoid nhẹ, bạn nên đến gặp bác sĩ để được tư vấn da bị nhiễm corticoid nên làm gì và cách cách xử lý da bị nhiễm corticoid hiệu quả, an toàn. Tránh để da bị nhiễm corticoid nặng gây khó khăn cho việc điều trị.

Nếu còn bất kỳ thắc mắc nào về vấn đề da bị nhiễm corticoid và cách điều trị, bạn vui lòng gọi đến tổng đài (miễn phí cước) 1800 1125 để được dược sĩ của Yoosun Rau Má tư vấn.