Viêm da cơ địa đối xứng là gì? Cách nhận biết và điều trị

Viêm da đối xứng là một dạng viêm da mãn tính, được nhận biết qua đặc điểm các vùng da bị tổn thương xuất hiện đồng đều hai bên cơ thể. Tình trạng này thường gây ra ngứa dai dẳng, khô da và cảm giác khó chịu, có thể kéo dài cả ngày lẫn đêm, làm ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng giấc ngủ. Vậy khi gặp phải tình trạng này nên điều trị như thế nào cho hiệu quả?

I – Bệnh viêm da cơ địa đối xứng là gì?

Bệnh viêm da đối xứng là một dạng viêm da mãn tính, biểu hiện rõ rệt ở các vùng da đối xứng trên cơ thể như cánh tay, chân hoặc mặt. Đây là tình trạng khá phổ biến ở trẻ em, với tỷ lệ mắc từ 10% – 30%, trong khi ở người lớn, tỷ lệ này thấp hơn, chỉ khoảng 3%. Bệnh không chỉ gây ngứa mà còn làm khô da, tạo cảm giác khó chịu kéo dài suốt cả ngày và đêm.

Những người mắc bệnh thường gặp khó khăn trong giấc ngủ, khiến cơ thể mệt mỏi, giảm năng suất làm việc và sinh hoạt. Nếu không được điều trị kịp thời, viêm da đối xứng có thể tiến triển thành nhiễm trùng thứ phát do gãi hoặc tổn thương da, dẫn đến các biến chứng như bội nhiễm.

Hình ảnh viêm da cơ địa đối xứng.

Việc chăm sóc và điều trị bệnh sớm là cần thiết để hạn chế sự lây lan và tránh những tổn thương nghiêm trọng hơn cho da. Vì vậy, bạn nên nắm rõ nguyên nhân, dấu hiệu nhận biết để tìm cách chữa trị phù hợp đảm bảo mang lại hiệu quả cao.

II – Bệnh viêm da đối xứng do nguyên nhân nào gây nên?

Giống như viêm da cơ địa thông thường, nguyên nhân gây viêm da đối xứng vẫn chưa được xác định chính xác. Tuy nhiên, nhiều chuyên gia cho rằng bệnh có thể xuất phát từ yếu tố di truyền và rối loạn hệ miễn dịch.

Đặc biệt là khi nồng độ IgE (một loại kháng thể) trong cơ thể tăng cao. Yếu tố di truyền có vai trò quan trọng, bởi những người có tiền sử gia đình mắc bệnh này có nguy cơ cao hơn.

Bên cạnh đó, các triệu chứng của viêm da đối xứng có thể bùng phát mạnh mẽ và trở nên nghiêm trọng hơn khi gặp phải các yếu tố kích thích bên ngoài, chẳng hạn như:

– Phản ứng dị ứng: Dị ứng thực phẩm, thời tiết, lông động vật, hoặc các hóa chất trong môi trường có thể khiến bệnh viêm da cơ địa đối xứng trở nên trầm trọng.

– Tăng ma sát lên da: Cào, gãi, mặc quần áo chật, hoặc giày dép không thoải mái có thể gây tổn thương thêm cho da.

Viêm da đối xứng có thể do yếu tố di truyền.

– Kích ứng da: Tiếp xúc với các hóa chất mạnh, xà phòng có độ kiềm cao, mỹ phẩm không phù hợp, hoặc côn trùng cắn đều có thể dẫn đến viêm da.

– Thời tiết khắc nghiệt: Khí hậu lạnh, khô, hoặc sự thay đổi thời tiết đột ngột cũng là yếu tố nguy cơ lớn.

– Rối loạn nội tiết tố: Thay đổi nội tiết trong cơ thể, đặc biệt là ở phụ nữ, có thể làm bệnh bùng phát.

– Nhiễm trùng cấp tính: Nhiễm khuẩn hoặc virus có thể làm hệ miễn dịch bị suy yếu, tạo điều kiện cho bệnh phát triển.

– Căng thẳng tâm lý: Stress kéo dài cũng có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng của viêm da đối xứng.

Những yếu tố này không chỉ làm bệnh nặng hơn mà còn khiến quá trình điều trị kéo dài và phức tạp hơn nếu không được kiểm soát kịp thời.

III – Làm sao để nhận biết bệnh viêm da đối xứng nhanh chóng và chính xác?

Viêm da cơ địa có tính chất đối xứng có biểu hiện đa dạng tùy theo giai đoạn phát triển của bệnh. Hình thái tổn thương và kích thước vùng da bị viêm cũng phụ thuộc nhiều vào cơ địa, loại da và sức đề kháng của từng bệnh nhân. Bệnh thường bùng phát với các triệu chứng khác nhau qua từng giai đoạn:

1. Nhận biết viêm da cơ địa đối xứng giai đoạn cấp tính

Ở giai đoạn cấp tính, các triệu chứng viêm da đối xứng thường xuất hiện rõ rệt và dễ nhận biết. Những biểu hiện cụ thể bao gồm:

– Xuất hiện các vết ban trên da với hình thái và kích thước khác nhau. Các vết ban này có thể có màu đỏ hoặc hồng, thường không có ranh giới rõ ràng so với vùng da lành.

– Tổn thương mang tính đối xứng, thường xuất hiện ở hai bên cơ thể, như hai bên má, bàn tay, bàn chân, hoặc mu bàn tay.

Viêm da đối xứng xuất hiện các vết ban trên da.

– Bề mặt vùng da bị tổn thương có thể xuất hiện những nốt mụn nước nhỏ, mọc rải rác hoặc tập trung thành từng vùng khu trú.

– Người bệnh thường cảm thấy ngứa ngáy âm ỉ, thậm chí kèm theo cảm giác nóng rát nhẹ ở vùng da tổn thương.

– Khi mụn nước vỡ, dịch lỏng sẽ chảy ra và vùng da sau đó đóng mài, tạo thành vảy tiết.

2. Nhận biết viêm da đối xứng giai đoạn mãn tính

Khi bệnh tiến triển sang giai đoạn mãn tính, các triệu chứng thường dai dẳng và khó kiểm soát hơn. Các biểu hiện thường gặp bao gồm:

– Cơn ngứa trở nên dữ dội hơn và thường xuất hiện một cách liên tục, gây cảm giác khó chịu và mệt mỏi cho người bệnh.

– Vùng da bị tổn thương có dấu hiệu dày sừng, khô cứng và dễ bị nứt nẻ, thậm chí chảy máu nếu bị cọ xát nhiều.

– Nếu không được điều trị kịp thời, viêm da có thể dẫn đến hiện tượng bội nhiễm, gây viêm nhiễm sâu hơn, làm tăng nguy cơ biến chứng nặng nề.

– Những triệu chứng này có thể kéo dài vài tuần trước khi được kiểm soát và thuyên giảm sau khi áp dụng đúng các biện pháp điều trị. Tuy nhiên, viêm da cơ địa có tính chất dai dẳng và dễ tái phát, đặc biệt là khi gặp các yếu tố kích thích như thời tiết thay đổi, stress, hoặc tiếp xúc với các chất dị ứng.

– Mỗi đợt tái phát không chỉ gây ngứa và đau rát mà còn làm tăng nguy cơ da bị sạm, lở loét, và để lại sẹo vĩnh viễn. Hơn nữa, bội nhiễm da trong quá trình viêm tái phát cũng là một mối đe dọa nghiêm trọng, đòi hỏi sự can thiệp y tế ngay lập tức để tránh các biến chứng nguy hiểm.

IV – Bệnh viêm da đối xứng có gây nên biến chứng nguy hiểm nào không?

Bệnh viêm da đối xứng thường không gây nguy hiểm đến tính mạng, nhưng có thể gây ra nhiều biến chứng và ảnh hưởng tiêu cực đến chất lượng cuộc sống. Những vấn đề chính mà người bệnh có thể gặp phải bao gồm:

Bệnh viêm da đối xứng gây ngứa ngáy khó chịu.

– Nguy cơ nhiễm trùng: Khi da bị tổn thương do gãi ngứa hoặc viêm nhiễm, vi khuẩn có thể dễ dàng xâm nhập, dẫn đến tình trạng bội nhiễm, viêm loét và sưng tấy. Nhiễm trùng da kéo dài có thể làm trầm trọng thêm các triệu chứng và khiến việc điều trị trở nên khó khăn hơn.

– Tình trạng ngứa kéo dài: Cơn ngứa do viêm da đối xứng thường rất khó chịu, gây mất ngủ, mệt mỏi, làm giảm chất lượng cuộc sống và ảnh hưởng đến tinh thần của người bệnh.

– Sẹo và vết thâm: Việc gãi ngứa quá mức có thể dẫn đến da bị sần sùi, để lại sẹo xấu và thâm nám, đặc biệt khi bệnh xuất hiện ở các vùng da nhạy cảm như mặt, tay hoặc chân. Những tổn thương này có thể kéo dài và ảnh hưởng đến thẩm mỹ.

– Tình trạng bệnh mãn tính: Nếu không được điều trị kịp thời và đúng cách, viêm da đối xứng có thể chuyển sang giai đoạn mãn tính, khó điều trị dứt điểm và tái phát nhiều lần.

V – Điều trị viêm da đối xứng bằng cách nào cho hiệu quả?

Để đảm bảo quá trình điều trị đạt kết quả tốt, bệnh nhân nên được áp dụng phương pháp điều trị phù hợp với từng giai đoạn của bệnh. Đồng thời, việc chăm sóc da, xây dựng chế độ ăn uống lành mạnh và nghỉ ngơi hợp lý cũng rất quan trọng.

Tùy vào từng mức độ, giai đoạn của bệnh sẽ có những biện pháp điều trị khác nhau. Cụ thể như sau:

1. Chữa viêm da đối xứng ở giai đoạn cấp tính

Trong giai đoạn cấp tính của viêm da cơ địa, vùng da tổn thương thường xuất hiện mụn nước và dịch tiết. Điều trị tại chỗ chủ yếu bao gồm việc sử dụng thuốc khô dịch và dung dịch sát khuẩn. Bác sĩ có thể cũng kê thêm thuốc kháng histamin H1 để giảm ngứa và điều trị phản ứng dị ứng.

Sử dụng thuốc kháng histamin H1 để giảm triệu chứng viêm da.

– Dung dịch sát khuẩn: Các dung dịch sát khuẩn như thuốc tím, Hexamidine, và Chlorhexidine được bôi trực tiếp lên vùng da bị tổn thương. Chúng có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn và thường được chỉ định khi tổn thương và triệu chứng bùng phát lần đầu.

– Hồ nước và nitrat bạc: Sau khi sử dụng dung dịch sát khuẩn, bác sĩ có thể yêu cầu sử dụng hồ nước hoặc nitrat bạc nồng độ 1-5% để làm khô dịch tiết và thúc đẩy quá trình hồi phục. Trong giai đoạn cấp tính, nên tránh sử dụng thuốc mỡ vì chúng có thể làm da bị bí, chậm khô và lâu lành.

– Thuốc kháng histamine H1: Thuốc kháng histamin H1 được kê để làm giảm cơn ngứa và điều trị dị ứng. Tuy nhiên, loại thuốc này có thể gây buồn ngủ và giảm khả năng tập trung, vì vậy nên tránh lái xe và thực hiện các công việc đòi hỏi sự chú ý cao trong thời gian sử dụng.

– Dị ứng không đặc hiệu: Đối với các trường hợp dị ứng không đáp ứng với histamin, bác sĩ có thể xem xét tiêm histaglobin để giảm số lượng kháng thể và giảm sự phóng thích histamin.

– Corticoid toàn thân: Khi tổn thương da có dấu hiệu sưng viêm nghiêm trọng, bác sĩ có thể cân nhắc sử dụng corticoid toàn thân. Tuy nhiên, do nguy cơ biến chứng, loại thuốc này chỉ được chỉ định với liều lượng 0,5mg/kg trọng lượng cơ thể mỗi ngày và thường chỉ dùng liên tục trong 3 ngày, ví dụ như Prednisolone.

2. Cách điều trị bệnh viêm da đối xứng ở giai đoạn mãn tính

Trong giai đoạn mãn tính của viêm da cơ địa, tình trạng da thường trở nên dày sừng, khô ráp và có vết nứt. Điều trị tại chỗ chủ yếu tập trung vào việc giảm ngứa, làm dịu viêm và loại bỏ tế bào chết, thường kết hợp với việc sử dụng corticoid toàn thân và thuốc kháng histamin khi cần thiết.

– Quang trị liệu: Quang trị liệu, hay liệu pháp ánh sáng, sử dụng tia UVB hoặc UVA để chiếu trực tiếp lên vùng da bị tổn thương nhằm giảm triệu chứng. Phương pháp này thường được áp dụng cho viêm da cơ địa ở chân, lòng bàn tay và những trường hợp lan tỏa.

– Thuốc ức chế miễn dịch: Các thuốc ức chế miễn dịch như Tacrolimus và Pimecrolimus có thể nhanh chóng giảm triệu chứng viêm da đối xứng. Tuy nhiên, do nguy cơ tác dụng phụ cao, nhóm thuốc này ít được sử dụng.

– Thuốc bạt sừng chứa acid salicylic: Để cải thiện tình trạng dày sừng và thâm nhiễm, bác sĩ có thể kê thuốc bạt sừng chứa acid salicylic. Sử dụng thuốc kết hợp với corticoid có thể giúp giảm triệu chứng hiệu quả hơn.

– Corticoid dạng thuốc mỡ: Khi da bị khô và đóng mài, corticoid dạng thuốc mỡ có thể được chỉ định để giảm viêm và dị ứng. Mặc dù thuốc mỡ corticoid có hiệu quả mạnh, việc sử dụng lâu dài có thể gây teo da, mọc lông không mong muốn và tăng nguy cơ nhiễm trùng.

– Bổ sung vitamin: Nếu viêm da cơ địa là do thiếu hụt vitamin, bác sĩ có thể kê đơn bổ sung vitamin B1, B6, B12, F và C. Những vitamin này giúp làm lành tổn thương da và tăng cường sức đề kháng.

– Corticoid đường uống: Thông thường, corticoid đường uống không được chỉ định trong giai đoạn mãn tính do nguy cơ làm bệnh bùng phát lại khi sử dụng lâu dài với liều thấp.

3. Cách điều trị viêm da đối xứng khi có biến chứng

Khi viêm da đối xứng phát triển thành biến chứng bội nhiễm, quá trình điều trị trở nên phức tạp hơn. Lúc này, bác sĩ có thể kê các loại thuốc để kiểm soát nhiễm trùng và giảm các triệu chứng liên quan.

Các loại thuốc chính được sử dụng bao gồm thuốc kháng sinh, thuốc chống nấm, thuốc chống viêm và thuốc giảm đau.

Bác sĩ kê thuốc kháng sinh khi viêm da đối xứng bị bội nhiễm.

– Thuốc kháng sinh: Trong điều trị viêm da cơ địa bội nhiễm, thuốc kháng sinh đóng vai trò quan trọng trong việc tiêu diệt các vi khuẩn gây nhiễm trùng. Các loại thuốc này thường được chỉ định sử dụng hàng ngày, kéo dài từ 7 đến 10 ngày, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của nhiễm trùng. Việc sử dụng thuốc kháng sinh cần được theo dõi chặt chẽ để đảm bảo hiệu quả điều trị và tránh tình trạng kháng thuốc.

– Thuốc chống nấm: Khi bội nhiễm do nấm là nguyên nhân chính, bác sĩ có thể kê đơn thuốc chống nấm như Ketoconazole, Griseofulvin hoặc Itraconazole. Những loại thuốc này có thể được sử dụng dưới dạng viên uống hoặc thuốc bôi, tùy thuộc vào mức độ tổn thương và sự phát triển của nhiễm trùng nấm. Việc lựa chọn thuốc cụ thể sẽ phụ thuộc vào loại nấm gây nhiễm trùng và phản ứng của bệnh nhân với điều trị.

– Thuốc chống viêm không steroid (NSAID): Thuốc chống viêm không steroid (NSAID) được sử dụng chủ yếu để giảm đau và chống viêm. Chúng giúp cải thiện các triệu chứng liên quan đến tình trạng nhiễm trùng da, như sưng tấy và đau đớn. Tuy nhiên, NSAID không được khuyến cáo cho những bệnh nhân có tiền sử loét dạ dày hoặc xuất huyết tiêu hóa, vì chúng có thể gây kích ứng dạ dày và làm tình trạng loét thêm nghiêm trọng.

– Thuốc giảm đau: Ngoài việc điều trị các triệu chứng nhiễm trùng và viêm, thuốc giảm đau có thể được chỉ định để giúp bệnh nhân cảm thấy dễ chịu hơn và cải thiện chất lượng cuộc sống. Các loại thuốc giảm đau này thường được sử dụng song song với các liệu pháp khác để kiểm soát cơn đau hiệu quả hơn.

VI – Cách phòng tránh bệnh viêm da cơ địa đối xứng tái phát

Viêm da đối xứng, giống như các thể bệnh khác của viêm da cơ địa, có đặc điểm là dễ tái phát và thường kéo dài. Đặc biệt, tình trạng này thường gặp hơn ở những người có cơ địa nhạy cảm và sức đề kháng yếu.

Vì vậy, sau khi điều trị bạn nên lưu ý tới một số vấn đề sau để phòng tránh bệnh tái phát:

1. Tránh các yếu tố kích thích và tác nhân gây dị ứng

Để giảm nguy cơ bùng phát bệnh, bạn cần xác định và tránh xa các yếu tố thuận lợi có thể kích thích da hoặc gây dị ứng. Điều này bao gồm việc tránh tiếp xúc với các chất tẩy rửa mạnh, sản phẩm chăm sóc da chứa hóa chất gây kích ứng, và các yếu tố môi trường như bụi bẩn hoặc ô nhiễm không khí.

2. Duy trì độ ẩm cho da

Da khô là một yếu tố quan trọng làm trầm trọng thêm tình trạng viêm da cơ địa. Để ngăn ngừa tình trạng da khô, bạn nên lựa chọn và sử dụng các loại kem dưỡng ẩm dịu nhẹ, phù hợp với loại da của bạn. Ngoài ra, việc sử dụng tinh dầu thiên nhiên cũng có thể giúp dưỡng ẩm, làm mềm da và ngăn ngừa tình trạng nứt nẻ.

Thoa kem Yoosun Rau má để làm mát và dịu da.

Ngoài việc sử dụng kem dưỡng ẩm bạn cũng có thể tham khảo và sử dụng kem bôi da Yoosun Rau má. Với thành phần chính là dịch chiết rau má sản phẩm giúp làm dịu da, mát da giảm ngứa ngáy khó chịu nhanh chóng. Bên cạnh đó, thoa kem còn giúp dưỡng ẩm tránh tình trạng khô da, bong tróc.

3. Uống nhiều nước và giữ ấm cơ thể

Việc uống đủ nước không chỉ giúp duy trì độ ẩm cho da mà còn hỗ trợ quá trình trao đổi chất và tăng cường sức khỏe tổng thể. Khi thời tiết thay đổi, đặc biệt là khi chuyển lạnh hoặc khô hanh, bạn nên giữ ấm cơ thể và tăng cường dưỡng ẩm cho da để tránh tình trạng khô da và kích ứng.

4. Bảo vệ da khỏi ánh sáng mặt trời

Ánh sáng mặt trời có cường độ mạnh có thể gây kích ứng và làm trầm trọng thêm tình trạng viêm da cơ địa. Khi bạn phải ra ngoài dưới ánh nắng, hãy đảm bảo thoa kem chống nắng với chỉ số SPF cao và sử dụng các biện pháp bảo vệ như mũ, nón hoặc dù để bảo vệ da khỏi tác hại của ánh sáng mặt trời.

5. Tránh căng thẳng và duy trì thói quen sinh hoạt lành mạnh

Căng thẳng, làm việc quá sức và thiếu ngủ có thể làm suy yếu hệ miễn dịch và làm gia tăng triệu chứng viêm da cơ địa. Để phòng ngừa, hãy cố gắng duy trì một chế độ nghỉ ngơi hợp lý, kết hợp với việc luyện tập thể thao đều đặn để nâng cao sức khỏe và sức đề kháng.

6. Xây dựng chế độ ăn uống khoa học và lành mạnh

Một chế độ ăn uống cân đối và lành mạnh có thể giúp cải thiện tình trạng da và giảm nguy cơ tái phát. Bạn nên tránh các thực phẩm và đồ uống có khả năng kích thích và gây dị ứng cao như trà đặc, cà phê, các loại đậu, hải sản, và bia rượu. Thay vào đó, hãy ưu tiên các thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất, cùng với nhiều rau quả tươi để hỗ trợ sức khỏe da và hệ miễn dịch.

Mong rằng, với những thông tin trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn viêm da đối xứng là gì? Dấu hiệu nhận biết chính xác, nhanh chóng để có biện pháp điều trị phù hợp. Nếu như bạn còn băn khoăn nào muốn được giải đáp thêm hãy liên hệ ngay với chúng tôi qua hotline 1800.1125 (miễn cước phí).

Tham khảo thêm:

• Các loại lá tắm chữa viêm da cơ địa
• Viêm da cơ địa tái đi tái lại làm sao để chữa khỏi triệt để?