Bỏng điện là gì? Có nguy hiểm không? Cách xử lý đúng

Bỏng điện là một trong những tai nạn nguy hiểm, có thể gây tổn thương nghiêm trọng cho cơ thể con người. Tùy thuộc vào cường độ dòng điện, thời gian tiếp xúc và vị trí bị điện giật, tổn thương có thể dao động từ bỏng nhẹ đến tổn thương sâu, ảnh hưởng đến cơ, xương và các cơ quan nội tạng. Bài viết dưới đây sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về bỏng điện, nguyên nhân, phân loại, cách sơ cứu, điều trị và phòng ngừa.

I – Bỏng điện là gì?

Bỏng điện là một loại bỏng nhiệt gây ra bởi dòng điện đi qua cơ thể, làm hỏng các tế bào mô và có thể gây ra tổn thương sâu ở cơ, xương và các cơ quan nội tạng. Đây là tình trạng một người bị tổn thương do tiếp xúc trực tiếp hoặc gián tiếp với nguồn điện. Tổn thương không chỉ ở bề mặt da mà còn có thể ảnh hưởng đến các cấu trúc bên trong như mạch máu, cơ và xương.

Bỏng điện có thể xảy ra theo nhiều cách khác nhau, tùy thuộc vào đặc điểm của dòng điện, môi trường và cơ chế tiếp xúc:

Bỏng do điện giật:

– Xảy ra khi cơ thể tiếp xúc với dòng điện sinh hoạt hoặc điện công nghiệp.

– Tổn thương có thể nhẹ hoặc nặng tùy vào cường độ điện và thời gian tiếp xúc.

Ví dụ: Chạm tay vào dây điện hở trong gia đình.

Bỏng do điện cao thế:

– Xảy ra khi tiếp xúc với nguồn điện có điện áp lớn (trên 1.000V).

– Tổn thương thường sâu, có thể gây hoại tử các mô cơ, xương và nguy cơ tử vong cao.

Ví dụ: Tai nạn khi leo trèo gần đường dây điện cao thế.

Bỏng điện xung:

– Gây ra bởi các xung điện ngắn nhưng cường độ mạnh, thường gặp ở các thiết bị điện tử công nghiệp.

– Tổn thương thường khu trú tại chỗ tiếp xúc, ít ảnh hưởng đến mô sâu hơn.

II – Bị bỏng điện có nguy hiểm không?

-> Câu trả lời là CÓ. Bỏng điện là một trong những loại bỏng nguy hiểm nhất vì không chỉ tổn thương bề mặt mà còn gây hại đến các cơ quan nội tạng. Mức độ nguy hiểm phụ thuộc vào các yếu tố như cường độ dòng điện, thời gian tiếp xúc, đường đi của dòng điện qua cơ thể.

Khi bị bỏng điện cao thế, có thể gây ngừng tim, tổn thương mô nghiêm trọng hoặc tử vong. Mức độ nguy hiểm tùy thuộc vào mức độ tổn thương. Ngay cả các vết bỏng nhẹ cũng có thể tiềm ẩn nguy cơ nhiễm trùng hoặc biến chứng nếu không được xử trí đúng cách.

Lưu ý: Các vết bỏng điện không chỉ là tổn thương bề mặt mà có thể đi kèm với tổn thương cơ, xương, dây thần kinh và hệ tuần hoàn.

III – Nguyên nhân và cơ chế gây bỏng điện

1. Cơ chế hoạt động của điện trong cơ thể

Khi cơ thể tiếp xúc với dòng điện, các electron di chuyển qua các mô, sinh nhiệt do điện trở của cơ thể. Mô mỡ, cơ bắp và xương đều có điện trở khác nhau, do đó tổn thương không đồng đều ở các vị trí khác nhau. Dòng điện đi qua tim hoặc hệ thần kinh trung ương có thể gây ngừng tim hoặc tổn thương thần kinh vĩnh viễn.

2. Nguyên nhân trực tiếp

– Chạm vào dây điện hở: Thường xảy ra trong sinh hoạt hàng ngày hoặc khi sửa chữa điện không đúng cách.

– Tiếp xúc với điện cao thế: Do làm việc trong môi trường gần đường dây điện hoặc cột điện cao thế.

– Sét đánh: Dòng điện từ sét gây tổn thương cực kỳ nghiêm trọng, thường đi kèm bỏng điện xung.

– Tai nạn do thiết bị điện: Sử dụng các thiết bị điện không an toàn, đặc biệt là trong môi trường ẩm ướt.

IV – Phân loại bỏng điện theo mức độ

Dưới đây là bảng các cấp độ bỏng điện và đặc điểm nhận biết từng mức độ:

V – Hướng dẫn sơ cứu bị bỏng điện

Các bước sơ cứu khi bị bỏng điện cần thực hiện một cách tuần tự để đảm bảo an toàn cho nạn nhân và người cứu hộ:

Bước 1: Ngắt nguồn điện

– Ngay lập tức ngắt cầu dao hoặc rút phích cắm thiết bị điện.

– Nếu không thể ngắt điện, sử dụng vật cách điện như gậy gỗ, nhựa để tách nạn nhân khỏi nguồn điện.

– Tuyệt đối không chạm trực tiếp vào nạn nhân khi chưa ngắt điện.

Bước 2: Kiểm tra tình trạng nạn nhân

– Kiểm tra nhịp thở, mạch đập và ý thức của nạn nhân.

– Nếu nạn nhân không thở hoặc tim ngừng đập, tiến hành hồi sức tim phổi (CPR) ngay lập tức.

– Đảm bảo giữ an toàn cho bản thân trước khi thực hiện sơ cứu.

Bước 3: Xử lý vết bỏng

– Làm mát vùng bỏng bằng nước sạch trong khoảng 10-20 phút để giảm nhiệt độ và giảm tổn thương mô.

– Bôi kem bôi da Yoosun Rau má. Tuyệt đối, không bôi kem đánh răng, dầu mỡ hoặc các loại thuốc dân gian lên vết bỏng.

– Nếu vết bỏng rộng hoặc sâu, che phủ bằng gạc vô trùng.

Bước 4: Đưa nạn nhân đến cơ sở y tế

– Sau khi sơ cứu ban đầu, nhanh chóng đưa nạn nhân đến bệnh viện để được kiểm tra và điều trị kịp thời.

– Ngay cả khi vết bỏng có vẻ nhẹ, cần theo dõi các dấu hiệu biến chứng.

!Lưu ý: Đối với bỏng điện cao thế, cần gọi cấp cứu ngay lập tức và giữ khoảng cách an toàn đến khi nhân viên chuyên nghiệp đến xử lý.

VI – Bị bỏng điện nên ăn gì? Chế độ dinh dưỡng và chăm sóc sau bỏng điện

– Thực phẩm giàu protein: Giúp tái tạo mô và làm lành vết thương (thịt nạc, cá, trứng, đậu phụ).

– Thực phẩm giàu vitamin C: Tăng cường miễn dịch, thúc đẩy quá trình phục hồi da (cam, chanh, ổi, bông cải xanh).

– Thực phẩm giàu vitamin E: Giúp bảo vệ các tế bào da và chống oxy hóa (hạt hướng dương, hạnh nhân, dầu oliu).

– Thực phẩm giàu kẽm: Thúc đẩy quá trình hồi phục mô tổn thương (hàu, hạt bí, ngũ cốc nguyên hạt).

– Uống đủ nước: Giúp cơ thể duy trì độ ẩm, hỗ trợ lành vết bỏng.

Ngoài ra, cần tránh các thực phẩm cay nóng, đồ uống có cồn, thức ăn nhanh để không làm chậm quá trình phục hồi.

– Ăn thực phẩm giàu protein, vitamin C, E, kẽm để thúc đẩy tái tạo mô.

– Tránh thực phẩm cay nóng, đồ uống có cồn để không làm chậm quá trình lành thương.

VII – Phòng ngừa bỏng do điện

Phòng ngừa bỏng điện là một phần quan trọng để bảo vệ sức khỏe và an toàn cho mọi người. Dưới đây là các biện pháp cần thực hiện:

– Kiểm tra định kỳ hệ thống điện: Đảm bảo dây điện, ổ cắm, thiết bị điện luôn trong tình trạng an toàn.

– Sử dụng thiết bị điện đạt chuẩn: Chỉ nên mua và sử dụng các thiết bị điện có chứng nhận an toàn.

– Giáo dục an toàn điện cho trẻ em: Dạy trẻ tránh xa các thiết bị điện và không nghịch ổ cắm.

– Trang bị thiết bị bảo hộ: Đặc biệt quan trọng đối với người làm việc trong ngành điện.

– Lắp đặt thiết bị ngắt điện tự động: Giúp ngắt điện khi xảy ra sự cố.

– Tránh sử dụng điện gần nước: Đảm bảo môi trường khô ráo khi sử dụng thiết bị điện.

Những biện pháp trên giúp giảm thiểu nguy cơ bỏng điện và bảo vệ sức khỏe cho bản thân và gia đình.

Ngoài các biện pháp cơ bản, cần tổ chức các buổi tập huấn về an toàn điện định kỳ, trang bị đầy đủ phương tiện bảo hộ cho người lao động. Nâng cao nhận thức cộng đồng về các nguy cơ tiềm ẩn từ điện, đặc biệt trong mùa mưa bão.

Bỏng điện là một tai nạn nguy hiểm, cần hiểu rõ nguyên nhân, cách xử trí và phòng tránh để bảo vệ bản thân và gia đình. Hãy luôn cảnh giác khi làm việc với nguồn điện để tránh những hậu quả đáng tiếc.

Tham khảo thêm:

• Bỏng ma sát cấp độ 1, 2, 3: Cách sơ cứu và điều trị phù hợp
• Bị bỏng bàn là nên làm gì

Tài liệu tham khảo:

1. Electrical Safety in the Workplace

https://www.cdc.gov/niosh/electrical-safety/about/?CDC_AAref_Val=https://www.cdc.gov/niosh/topics/electrical/

2. Electric Shock

https://www.webmd.com/first-aid/electric-shock