Dị ứng kim loại là gì? Dấu hiệu nghiêm trọng và mẹo xử trí

Bạn thường xuyên bị ngứa, đỏ da hay nổi mẩn khi đeo trang sức, khóa thắt lưng hoặc niềng răng? Rất có thể bạn đang gặp phải dị ứng kim loại, đây là một dạng viêm da tiếp xúc khá phổ biến. Tình trạng này tuy không nguy hiểm tính mạng nhưng gây khó chịu, ảnh hưởng thẩm mỹ và sinh hoạt hằng ngày. Vậy dị ứng kim loại là gì, có nguy hiểm không và cách xử lý thế nào? Hãy cùng tìm hiểu chi tiết trong bài viết sau.

I – Dị ứng kim loại là gì?

Dị ứng kim loại là phản ứng bất thường của hệ miễn dịch khi da tiếp xúc trực tiếp với một số loại kim loại (như niken, crom,…). Cơ thể coi các ion kim loại này là “chất lạ”, từ đó kích hoạt phản ứng viêm trên da.

Trong đời sống hằng ngày, kim loại được sử dụng rất phổ biến

II – Dị ứng với kim loại có nguy hiểm không?

Phần lớn các trường hợp dị ứng kim loại không gây nguy hiểm đến tính mạng. Đây chủ yếu là một dạng viêm da tiếp xúc dị ứng, thường chỉ làm người bệnh khó chịu, ngứa ngáy và mất thẩm mỹ. Tuy nhiên, nếu không được xử lý kịp thời hoặc tiếp xúc lặp đi lặp lại, tình trạng có thể tiến triển nặng hơn và gây ra nhiều hệ lụy:

– Gây viêm da mạn tính: Da thường xuyên bị đỏ, bong tróc, dày sừng và khó phục hồi.

– Nguy cơ nhiễm trùng: Khi xuất hiện mụn nước, loét hoặc rỉ dịch, nếu không vệ sinh tốt, vi khuẩn có thể xâm nhập, gây nhiễm trùng da.

– Ảnh hưởng sinh hoạt và tâm lý: Ngứa ngáy kéo dài khiến người bệnh mất ngủ, khó tập trung, còn tổn thương da thì ảnh hưởng đến thẩm mỹ, gây mất tự tin.

– Biến chứng đặc biệt: Trong trường hợp dị ứng kim loại nặng hoặc dị ứng với vật liệu nha khoa (như dị ứng kim loại niềng răng), triệu chứng có thể nghiêm trọng hơn, gây viêm lợi, loét niêm mạc, thậm chí kèm theo khó thở ở người cơ địa dị ứng nặng.

III – Tại sao da dị ứng với kim loại?

Có nhiều yếu tố dẫn đến tình trạng da bị dị ứng với kim loại, trong đó bao gồm cả nguyên nhân trực tiếp từ kim loại và các yếu tố nguy cơ từ môi trường, cơ địa của từng người:

1. Phản ứng miễn dịch với ion kim loại

Khi các kim loại như niken, crom,.. tiếp xúc trực tiếp với da, chúng có thể giải phóng các ion nhỏ thấm qua lớp biểu bì. Những ion này kết hợp với protein trong cơ thể và bị hệ miễn dịch nhận diện nhầm là tác nhân gây hại. Chính phản ứng quá mức đó dẫn đến tình trạng viêm da, kèm theo các triệu chứng đỏ, ngứa, nổi mẩn, điển hình của viêm da dị ứng kim loại.

2. Trang sức và phụ kiện hằng ngày 

Các loại trang sức như nhẫn, vòng tay, vòng cổ, đồng hồ hay khuyên tai làm từ hợp kim chứa niken là nguyên nhân phổ biến khiến da bị dị ứng với kim loại. Trong đó, tình trạng tai bị dị ứng kim loại thường gặp ở người đeo khuyên tai kém chất lượng, dẫn đến đỏ, ngứa và sưng tấy. Không chỉ vậy, dây đồng hồ hoặc dây chuyền nếu dùng lâu ngày mà không vệ sinh cũng có thể gây kích ứng, làm tổn thương da.

3. Khóa thắt lưng và phụ kiện kim loại tiếp xúc trực tiếp với da

Nhiều người thường bị nổi mẩn, ngứa vùng bụng do tiếp xúc trực tiếp với khóa thắt lưng bằng kim loại. Ở những người có cơ địa nhạy cảm, việc sử dụng thắt lưng kim loại hằng ngày dễ khiến da dị ứng với kim loại, thậm chí tình trạng có thể tái phát nhiều lần.

Da bị dị ứng với kim loại ở vùng bụng do đeo thắt lưng hằng ngày.

4. Niềng răng và vật liệu nha khoa

Một số người khi niềng răng có thể gặp phải tình trạng dị ứng kim loại niềng răng do mắc cài hoặc dây cung chứa niken. Khi đó, người bệnh thường xuất hiện các triệu chứng như viêm lợi, lở miệng, loét niêm mạc, gây đau rát kéo dài. Nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời, tình trạng dị ứng này sẽ ảnh hưởng đến việc ăn uống và sức khỏe răng miệng về lâu dài.

5. Tiếp xúc nghề nghiệp

Những người làm việc trong môi trường thường xuyên tiếp xúc với kim loại, chẳng hạn như công nhân cơ khí, luyện kim, xây dựng hay thợ làm tóc, rất dễ bị dị ứng kim loại do da tiếp xúc lặp đi lặp lại với niken hoặc crom. Tình trạng này không chỉ gây ngứa rát, mẩn đỏ mà còn có thể tiến triển thành viêm da dị ứng kim loại mạn tính, khiến việc điều trị trở nên khó khăn hơn.

6. Cơ địa dị ứng, da nhạy cảm

Những người có tiền sử viêm da cơ địa, hen suyễn hoặc viêm mũi dị ứng thường dễ dị ứng với kim loại hơn so với người bình thường. Đặc biệt, những ai có làn da nhạy cảm, mỏng yếu thì khả năng dung nạp với các ion kim loại càng kém, khiến phản ứng dị ứng dễ khởi phát và diễn biến nghiêm trọng hơn.

IV – Dấu hiệu da bị dị ứng với kim loại

Khi tiếp xúc với kim loại gây kích ứng, cơ thể sẽ phản ứng bằng nhiều biểu hiện khác nhau trên da. Các dấu hiệu dị ứng với kim loại phổ biến gồm:

1. Ngứa và đỏ da

Một trong những dấu hiệu dị ứng với kim loại sớm nhất và phổ biến nhất là hiện tượng ngứa, nóng rát và đỏ da tại vùng tiếp xúc. Khi da chạm vào niken có trong khuyên tai, dây chuyền hay khóa thắt lưng, người bệnh thường cảm thấy châm chích khó chịu, sau đó da ửng đỏ. Các biểu hiện này có thể xuất hiện chỉ sau vài giờ hoặc muộn hơn là vài ngày nếu tiếp xúc liên tục với kim loại.

2. Nổi mẩn hoặc mụn nước

Tại vùng da tiếp xúc với kim loại, ban đầu có thể xuất hiện những nốt mẩn đỏ kèm cảm giác ngứa dữ dội. Nếu tình trạng kéo dài, các nốt này phát triển thành mụn nước nhỏ chứa dịch trong. Khi người bệnh gãi nhiều hoặc không giữ vệ sinh đúng cách, mụn nước rất dễ vỡ ra, dẫn đến loét da và nguy cơ nhiễm trùng.

3. Da khô, bong tróc

Khi tình trạng da dị ứng kim loại kéo dài và không được xử lý, lớp da bên ngoài dần trở nên khô ráp, sần sùi và bong tróc. Vùng da này rất dễ nứt nẻ, gây cảm giác đau rát, khó chịu, đặc biệt khi tiếp xúc với nước hoặc mồ hôi. Đây là biểu hiện thường gặp ở những người phải tiếp xúc hằng ngày với kim loại, chẳng hạn công nhân cơ khí hoặc những ai có thói quen đeo trang sức liên tục.

Vùng da bị dị ứng bong từng mảng nhỏ, nứt rãnh gây đau rát

4. Sưng viêm, loét

Trong trường hợp dị ứng kim loại nặng, vùng da tiếp xúc thường sưng to, đỏ rực và đau nhức. Khi các mụn nước lớn vỡ ra, da dễ bị loét, rỉ dịch vàng và có nguy cơ nhiễm trùng nếu không được xử lý kịp thời.

Đây được xem là giai đoạn nguy hiểm vì không chỉ để lại sẹo mà còn có thể tiến triển thành viêm da dị ứng kim loại mạn tính, gây ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe cũng như thẩm mỹ của người bệnh.

5. Triệu chứng toàn thân (hiếm gặp)

Ngứa lan rộng, khó chịu toàn thân, khiến người bệnh rất khó chịu và mất ngủ.

Trường hợp cơ địa dị ứng nặng có thể xuất hiện khó thở, nghẹt mũi hoặc khò khè. Dù hiếm, nhưng đây là dấu hiệu cảnh báo phản ứng dị ứng nghiêm trọng cần được xử trí y tế ngay lập tức.

V – Vị trí thường dễ bị dị ứng với kim loại

Các triệu chứng của dị ứng với kim loại thường xuất hiện tại những vùng da tiếp xúc trực tiếp với trang sức, phụ kiện hoặc vật dụng bằng kim loại. Một số vị trí dễ bị ảnh hưởng nhất gồm:

1. Tai

Tai là vị trí dễ bị dị ứng nhất vì thường xuyên tiếp xúc với khuyên làm từ hợp kim chứa niken hoặc crom. Khi đó, người bị tai dị ứng kim loại có thể gặp các triệu chứng như sưng đỏ, ngứa rát và thậm chí chảy dịch, nhiễm trùng nếu không được vệ sinh đúng cách.

2. Cổ và cổ tay

Những người thường xuyên đeo dây chuyền, vòng tay hay đồng hồ bằng kim loại có nguy cơ cao bị da dị ứng với kim loại, biểu hiện qua các mảng đỏ, ngứa hoặc nổi mụn nước. Tình trạng này càng dễ xảy ra khi da tiết nhiều mồ hôi, bởi kim loại lúc đó dễ bị oxy hóa và làm tăng nguy cơ kích ứng.

3. Ngón tay

Người đeo nhẫn hợp kim thường gặp tình trạng da dị ứng kim loại, da quanh ngón tay trở nên ngứa, khô và bong tróc.

Khi nhẫn làm từ hợp kim chứa niken hoặc crom tiếp xúc trực tiếp với da, cộng thêm mồ hôi và ma sát trong quá trình sinh hoạt, vùng da quanh ngón tay rất dễ bị ngứa, đỏ và bong tróc

4. Vùng bụng và hông

Khi khóa thắt lưng hoặc cúc quần kim loại tiếp xúc trực tiếp với da bụng, nhiều người dễ bị nổi mẩn đỏ, ngứa ngáy. Đây là tình trạng khá phổ biến, vì vậy không ít người đã phải lựa chọn thắt lưng cho người dị ứng kim loại bằng vải, nhựa hoặc da tổng hợp để hạn chế kích ứng.

5. Miệng

Ở vùng miệng, tình trạng dị ứng kim loại niềng răng có thể xảy ra khi mắc cài hoặc dây cung chứa niken, crom. Người bệnh thường gặp các dấu hiệu như viêm lợi, loét niêm mạc và đau rát kéo dài khi ăn uống, gây nhiều bất tiện trong sinh hoạt hằng ngày.

VI – Cách xử lý khi bị dị ứng với kim loại

1. Ngưng tiếp xúc với kim loại gây dị ứng

Khi nhận thấy da xuất hiện ngứa, đỏ hoặc nổi mẩn sau khi đeo trang sức, đồng hồ hay khóa thắt lưng, bạn nên tháo bỏ ngay để tránh tình trạng nặng hơn. Trong trường hợp đặc biệt như dị ứng kim loại niềng răng, cần thông báo cho bác sĩ nha khoa để được kiểm tra và thay thế bằng vật liệu an toàn hơn, chẳng hạn titan hoặc sứ y khoa. Việc loại bỏ sớm tác nhân không chỉ giúp giảm nhanh kích ứng mà còn hạn chế nguy cơ phản ứng viêm kéo dài.

2. Vệ sinh và chăm sóc da đúng cách

Sau khi loại bỏ tác nhân gây dị ứng, bạn nên rửa sạch vùng da tổn thương bằng nước mát hoặc dung dịch nước muối sinh lý để loại bỏ mồ hôi và ion kim loại còn bám trên da. Trong quá trình chăm sóc, cần tránh gãi hoặc chà xát mạnh, bởi điều này dễ làm trầy xước và tạo điều kiện cho vi khuẩn xâm nhập.

Để giảm cảm giác ngứa rát và sưng đỏ, bôi thêm kem chứa chiết xuất rau má để làm dịu da, giảm đỏ ngứa và hỗ trợ phục hồi vết thương nhanh hơn. Ngoài ra, nên hạn chế tiếp xúc da với hóa chất mạnh như xà phòng kiềm hay chất tẩy rửa, vì chúng có thể khiến tổn thương trở nên nghiêm trọng hơn

Khi bị dị ứng kim loại bạn có thể sử dụng kem bôi chứa chiết xuất rau má để hỗ trợ làm dịu da

Xem thêm: kem bôi Yoosun Rau má

3. Dùng thuốc bôi và thuốc uống khi cần thiết

– Thuốc bôi dị ứng kim loại: bác sĩ có thể kê kem corticoid nồng độ thấp để giảm viêm, kem chứa kẽm oxit hoặc dưỡng ẩm làm dịu da.

– Thuốc trị dị ứng kim loại dạng uống: thuốc kháng histamine (như loratadin, cetirizin) giúp giảm ngứa, hạn chế phản ứng dị ứng.

– Trường hợp dị ứng kim loại nặng với sưng loét, rỉ dịch: có thể cần thêm thuốc kháng sinh hoặc thuốc chống viêm mạnh hơn theo chỉ định.

Lưu ý: không tự ý mua và dùng corticoid kéo dài vì dễ gây teo da, giãn mạch.

VII – Cách phòng ngừa dị ứng với kim loại 

1. Lựa chọn vật dụng an toàn 

– Trang sức: Nên ưu tiên chọn nhẫn, vòng tay, dây chuyền hoặc khuyên tai làm từ titan, thép không gỉ y tế, bạc nguyên chất hoặc nhựa y tế. Đây là những vật liệu ít giải phóng ion kim loại gây dị ứng.

– Thắt lưng: Với những người thường xuyên bị ngứa vùng bụng do khóa kim loại, nên đổi sang thắt lưng cho người dị ứng kim loại với khóa bọc da hoặc làm từ nhựa.

– Đồng hồ: Tránh dây kim loại chứa niken; thay bằng dây da, dây vải hoặc loại có phủ lớp chống dị ứng để hạn chế tiếp xúc trực tiếp với da.

2. Hạn chế đeo trang sức liên tục hoặc khi da ẩm, nhiều mồ hôi

Không nên đeo nhẫn, vòng hay dây chuyền suốt cả ngày. Việc để da tiếp xúc lâu với kim loại sẽ làm tăng nguy cơ kích ứng. Tốt nhất hãy tháo trang sức ra khi tắm rửa, đi ngủ hoặc tham gia hoạt động thể chất để da có thời gian nghỉ ngơi và phục hồi.

Ngoài ra, mồ hôi và độ ẩm là yếu tố thúc đẩy kim loại bị oxy hóa, từ đó giải phóng ion gây kích ứng da. Vì vậy, bạn không nên đeo nhẫn, vòng tay, dây chuyền trong lúc tập thể dục, khi trời nắng nóng hoặc ngay sau khi tắm. Việc tháo trang sức trong những thời điểm này sẽ giúp hạn chế nguy cơ da bị dị ứng với kim loại.

Hãy tháo phụ kiện ra khi vận động, tập thể dục hay trong thời tiết nóng ẩm để bảo vệ da tránh bị dị ứng

3. Tạo lớp bảo vệ cho da trước khi tiếp xúc

Một cách đơn giản để phòng ngừa là phủ một lớp sơn móng tay trong suốt lên bề mặt kim loại thường tiếp xúc với da, chẳng hạn mặt trong của nhẫn hoặc khóa thắt lưng. Ngoài ra, bạn có thể bôi kem dưỡng hoặc kem chứa chiết xuất rau má trước khi đeo trang sức. Lớp kem này vừa giúp tạo hàng rào bảo vệ, vừa làm dịu da, hỗ trợ giảm kích ứng nếu da nhạy cảm.

4. Chủ động kiểm tra khi cần thiết

Nếu nghi ngờ bản thân bị dị ứng kim loại, hãy đến bác sĩ chuyên khoa da liễu để làm xét nghiệm dị ứng kim loại (Patch test). Xét nghiệm này giúp xác định chính xác loại kim loại bạn không dung nạp, từ đó có thể tránh tiếp xúc và phòng ngừa hiệu quả hơn.

Dị ứng kim loại thường không nguy hiểm nhưng gây nhiều khó chịu, vì vậy hãy chủ động tránh tiếp xúc, chăm sóc da để da phục hồi nhanh hơn. Nếu vẫn còn băn khoăn hãy để lại bình luận ở dưới bài viết

Tham khảo thêm:

• Bị dị ứng da mặt phải làm sao? Dấu hiệu và cách trị dị ứng mặt
• Bị dị ứng thức ăn nên làm gì

Tài liệu tham khảo:

1. Nickel allergy

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/nickel-allergy/symptoms-causes/syc-20351529

2. Metal Allergy and Systemic Contact Dermatitis: An Overview

https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC3369403/

3. Metal Allergy: State-of-the-Art Mechanisms, Biomarkers, Hypersensitivity to Implants

https://www.mdpi.com/2077-0383/11/23/6971

4. Metal Allergy Symptoms & Treatment

https://www.nyallergy.com/metal-allergy/

Kem bôi da Yoosun Rau má

• Làm thơm và dưỡng da, giúp da mềm mịn
• Góp phần ngăn ngừa các tác nhân gây mụn, rôm sảy, mẩn ngứa, hăm da
• Làm mát dịu da
• Làm mờ các vết sẹo, vết thâm do mụn

Gel tắm gội thảo dược Yoosun Rau má

Làm sạch nhẹ nhàng. Giúp làm mát, dịu da, góp phần ngăn ngừa mẩn ngứa, giảm mẩn đỏ.

Sữa dưỡng ẩm cho bé Yoosun Rau má

• Dưỡng ẩm, làm mềm da, mát da
• Giúp giảm ngứa do khô da

Dầu massage cho bé Yoosun Rau má

• Làm mềm, mượt da, hỗ trợ cho việc mát - xa cho bé
• Tạo lớp màng giữ ẩm trên da bé, tăng cường hàng rào bảo vệ da
• Giúp làm mát, dịu da, dùng cho các vết hăm tã, vùng cứt trâu của trẻ

CÔNG TY TNHH ĐẠI BẮC
Địa chỉ: Số 11, đường Công Nghiệp 4, Khu Công Nghiệp Sài Đồng B, Phường Long Biên, Tp. Hà Nội
Nhà máy sản xuất: Đường D1, KCN Yên Mỹ II, xã Yên Mỹ, tỉnh Hưng Yên