Dị ứng cua nên làm gì? Cách nhận biết dễ dàng và xử lý

Cua là món ăn quen thuộc, bổ dưỡng với hàm lượng đạm, canxi và khoáng chất cao. Thế nhưng, không phải ai cũng “hợp” với loại thực phẩm này. Một số người sau khi ăn cua có thể gặp phản ứng dị ứng. Bài viết dưới đây sẽ cùng bạn tìm hiểu dị ứng cua là gì, vì sao ăn cua bị dị ứng, các dấu hiệu thường gặp và cách xử lý an toàn khi không may gặp phải tình trạng này.

I – Tìm hiểu về loài cua 

Cua là một trong những loài giáp xác phổ biến nhất trong tự nhiên và trong ẩm thực của nhiều quốc gia. Chúng không chỉ mang lại giá trị dinh dưỡng cao mà còn có nhiều điều thú vị về sinh học, tập tính và môi trường sống.

1. Đặc điểm chung của loài cua 

Cua thuộc lớp Giáp xác (Crustacea), bộ mười chân (Decapoda), họ Brachyura. Chúng có mai cứng bao bọc cơ thể, hai càng lớn ở phía trước và tám chân di chuyển ở hai bên.

– Môi trường sống: Cua có thể sống ở nước mặn (cua biển), nước ngọt (cua đồng) hoặc vùng nước lợ. Mỗi loại có đặc điểm và giá trị dinh dưỡng khác nhau.

– Kích thước: Rất đa dạng, từ nhỏ xíu vài milimét đến lớn như cua nhện Nhật Bản với sải chân có thể tới 4 mét.

– Tính ăn: Cua là loài ăn tạp, ăn cả động vật và thực vật (tùy theo giai đoạn phát triển), thường trú ẩn vào ban ngày và kiếm ăn vào ban đêm.

– Sinh sản: Cua cái có thể mang và đẻ số lượng trứng rất lớn (hơn 1 triệu trứng/lần) và có thể đẻ nhiều lần trong mùa sinh sản.

– Tự vệ và vận động: Cua có mắt kép rất phát triển, khứu giác nhạy bén, di chuyển theo lối bò ngang và tự vệ bằng đôi càng to khỏe. Cua trải qua quá trình lột xác để phát triển.

Cua được xem là thực phẩm bồi bổ tự nhiên, phù hợp với nhiều lứa tuổi.

2. Phân loại

Cua được chia thành nhiều loại khác nhau mỗi loại có đặc điểm riêng:

– Cua biển: bao gồm các loài như cua hoàng đế, cua gạch, cua lột, cua bể, cua Cà Mau, chứa nhiều đạm và omega-3.

– Cua đồng: sống ở ruộng, ao hồ, sông ngòi – thịt ngọt, chắc và giàu canxi.

– Cua nước lợ: thường có kích thước trung bình, thịt mềm hơn cua biển, giá trị dinh dưỡng khá cao

3. Giá trị dinh dưỡng

Cua là nguồn thực phẩm cung cấp:

– Protein cao (16–20g/100g): giúp phát triển cơ bắp, mô và tế bào.

– Canxi, photpho, sắt, kẽm, đồng, kali, magiê: hỗ trợ xương khớp, máu và hệ thần kinh.

– Vitamin B12, B6, niacin, folate: tốt cho chuyển hóa năng lượng và não bộ.

– Axit béo omega-3: giúp giảm cholesterol xấu, bảo vệ tim mạch.

– Ít calo và chất béo: phù hợp với người ăn kiêng.

Chính vì giàu đạm và khoáng chất, cua được xem là thực phẩm bồi bổ cơ thể, tốt cho người gầy yếu, trẻ em, người lớn tuổi và phụ nữ mang thai.

II – Ăn cua có bị dị ứng không?

Có. Ăn cua hoàn toàn có thể gây dị ứng ở một số người có cơ địa nhạy cảm hoặc từng bị dị ứng hải sản khác như tôm, ghẹ, mực.Tình trạng này có thể xảy ra với mọi loại cua – từ cua đồng, cua biển, cua ghẹ, cua gạch đến cua đá, cua hoàng đế.

Ăn cua có thể gây dị ứng 

III – Dị ứng cua là gì?

Dị ứng với cua là một dạng phổ biến của dị ứng hải sản, xảy ra khi hệ thống miễn dịch của cơ thể phản ứng quá mức với các protein có trong thịt cua.

Protein chính gây dị ứng trong cua (và các động vật giáp xác khác như tôm, ghẹ) là tropomyosin. Hệ miễn dịch nhận nhầm protein này là “mối nguy hiểm” và giải phóng các hóa chất như histamine, dẫn đến các triệu chứng dị ứng.

Các triệu chứng thường xuất hiện rất nhanh, từ vài phút đến vài giờ sau khi ăn, hít phải hơi cua trong lúc chế biến hoặc thậm chí chỉ cần chạm vào.

IV – Tại sao một số người bị dị ứng cua?

Những nguyên nhân phổ biến nhất khiến bạn bị dị ứng cua:

1. Phản ứng với protein tropomyosin

Đây là nguyên nhân chính của dị ứng cua biển và dị ứng cua đồng. Khi ăn cua, cơ thể nhầm protein tropomyosin là “chất lạ”, từ đó giải phóng histamin gây mẩn ngứa, sưng đỏ, buồn nôn.Chính vì vậy, ăn cua bị dị ứng hay ăn cua bị dị ứng ngứa là phản ứng miễn dịch chứ không phải do cua bị hỏng.

2. Dị ứng chéo giữa các loại hải sản

Nhiều người dị ứng với cua đồng thời cũng dị ứng tôm, ghẹ hoặc mực, vì chúng cùng chứa nhóm protein tương tự nhau. Nếu bạn từng bị dị ứng tôm, rất có thể khi ăn cua cũng sẽ gặp phản ứng tương tự như nổi mề đay, sưng môi hoặc đau bụng.

3. Cơ địa nhạy cảm hoặc yếu tố di truyền

Người có tiền sử dị ứng hải sản, viêm mũi dị ứng hoặc hen suyễn dễ bị dị ứng cua hơn bình thường. Trẻ nhỏ, phụ nữ mang thai hoặc người có hệ miễn dịch yếu cũng dễ gặp dị ứng cua biển hoặc dị ứng cua đồng nổi mề đay.

4. Ăn cua không tươi hoặc cua nuôi trong môi trường ô nhiễm

Cua chết hoặc bảo quản lâu ngày có thể sinh ra độc tố histamin, gây phản ứng dị ứng kể cả với người chưa từng bị dị ứng hải sản. Điều này lý giải tại sao ăn cua bị dị ứng dù trước đó cơ thể dung nạp bình thường.

Ăn cua không tươi dễ bị dị ứng do độc tố histamin sinh ra trong quá trình phân hủy.

V – Dấu hiệu dị ứng cua

Các biểu hiện được phân loại theo mức độ từ nhẹ đến rất nghiêm trọng:

1. Dấu hiệu bị dị ứng cua nhẹ và trung bình 

Những dấu hiệu dị ứng cua phổ biến:

Da nổi mẩn đỏ li ti hoặc từng mảng lớn, kèm cảm giác ngứa rát.

2. Dấu hiệu nghiêm trọng

Đây là nhóm triệu chứng dị ứng cua nghiêm trọng, có thể gây nguy hiểm đến tính mạng nếu không xử lý kịp thời:

– Khó thở, tức ngực, sưng họng

– Sưng môi, sưng mắt, sưng toàn mặt

– Choáng, tụt huyết áp, ngất xỉu

– Da tái nhợt, tim đập nhanh, khó thở nặng

VI – Dị ứng cua bao lâu thì khỏi?

Dị ứng cua bao lâu thì khỏi còn tùy thuộc vào mức độ phản ứng, cơ địa từng người và cách xử lý ban đầu. Thông thường nếu:

– Dị ứng cua nhẹ: thường hết sau 6 – 24 giờ nếu cơ thể đáp ứng tốt và được nghỉ ngơi.

– Dị ứng cua mức độ trung bình: Thời gian khỏi khỏi trung bình 1–3 ngày, tùy cơ địa và mức độ hấp thu protein gây dị ứng.

– Dị ứng cua nặng  Thời gian khỏi thường từ 3–7 ngày hoặc lâu hơn nếu phải điều trị tại bệnh viện.

– Dị ứng cua ở trẻ nhỏ và mẹ bầu: Trẻ bị dị ứng cua biển hoặc em bé bị dị ứng cua thường có biểu hiện nổi mẩn quanh miệng, nôn trớ, quấy khóc, tiêu chảy.

Mẹ bầu bị dị ứng cua cũng có thể gặp phản ứng tương tự. Thời gian khỏi khoảng 2 – 5 ngày, do hệ miễn dịch và khả năng đào thải ở nhóm đối tượng này yếu hơn người trưởng thành.

VII – Bị dị ứng cua phải làm sao? Các bước xử lý

Khi có biểu hiện ăn cua bị dị ứng, hãy thực hiện ngay các bước sau:

Bước 1: Ngừng ăn cua ngay lập tức

Dù mới chỉ có biểu hiện nhẹ, bạn cũng cần dừng ngay việc ăn cua hoặc các món có chứa cua như chả cua, lẩu hải sản, súp cua… Việc tiếp tục nạp thêm protein gây dị ứng có thể khiến phản ứng dị ứng cua biển hoặc dị ứng cua đồng nghiêm trọng hơn.

Bước 2: Uống nhiều nước ấm

Nước giúp đào thải nhanh độc tố và protein dị ứng ra khỏi cơ thể. Bạn có thể uống nước lọc ấm hoặc nước chanh pha loãng (không đường) để hỗ trợ làm dịu niêm mạc và trung hòa histamin – chất gây ra phản ứng dị ứng với cua.

Bước 3: Cách xử lý

– Đối với những trường hợp bị mẩn đỏ ngứa có thể bôi kem chứa chiết xuất rau má. Chiết xuất rau má có tác dụng phục hồi và làm dịu da tổn thương, giảm ngứa, giảm sưng đỏ. Khi da bị kích ứng do dị ứng cua biển, bôi kem rau má 1 – 2 lần/ngày giúp vùng da nhanh hồi phục, ngăn viêm lan rộng.

Kem bôi chứa chiết xuất rau má (Centella Asiatica Extract) có thể giúp làm dịu da và giảm nhanh cảm giác khó chịu.

(Xem thêm: Cách sử dụng kem bôi da Yoosun Rau má )

Ngoài ra, có thể sử dụng các loại thuốc kháng histamin thông dụng như loratadin, cetirizin hoặc fexofenadin giúp giảm ngứa, mẩn đỏ và sưng phù.

– Dùng thuốc chống dị ứng (theo hướng dẫn bác sĩ)

Trường hợp dị ứng cua uống thuốc gì mà triệu chứng không thuyên giảm hoặc có dấu hiệu nặng hơn, bác sĩ có thể kê thêm corticoid ngắn hạn hoặc tiêm epinephrine (adrenaline) trong trường hợp có nguy cơ sốc phản vệ.

VIII – Cách tránh bị dị ứng với cua: Ăn ngon nhưng vẫn an toàn 

Cua là thực phẩm giàu dinh dưỡng, nhưng với những người có cơ địa nhạy cảm, việc ăn cua có thể dẫn đến dị ứng với cua. Để vừa tận hưởng hương vị thơm ngon của cua, vừa bảo vệ sức khỏe, bạn cần nắm rõ những cách phòng tránh dị ứng cua dưới đây.

1. Chọn cua tươi sống, có nguồn gốc rõ ràng

Một trong những nguyên nhân khiến nhiều người ăn cua bị dị ứng là do ăn phải cua chết, cua ôi thiu hoặc cua sống trong môi trường ô nhiễm. Những con cua này có thể sinh ra độc tố histamin, làm tăng nguy cơ dị ứng cua biển ngay cả với người chưa từng bị trước đó.

2. Chế biến kỹ trước khi ăn

Cua sống hoặc chưa chín hoàn toàn có thể chứa vi khuẩn và protein chưa bị biến tính, dễ gây phản ứng dị ứng. Hãy luộc, hấp hoặc nấu chín kỹ cua để giảm tối đa khả năng kích ứng. Với người từng bị dị ứng cua, tuyệt đối không nên ăn cua tái hoặc món gỏi cua sống.

3. Ăn lượng nhỏ trong lần đầu hoặc khi đã lâu không ăn

Nếu bạn từng bị dị ứng cua phải làm sao và nay muốn thử lại, nên ăn với lượng rất nhỏ, quan sát cơ thể trong 24 giờ đầu. Nếu không có dấu hiệu ngứa, nổi mẩn hoặc đau bụng, có thể dần tăng lượng ăn.

Nếu xuất hiện biểu hiện dị ứng cua như ngứa, mề đay hoặc sưng môi, hãy dừng ngay và theo dõi.

Ăn thử một lượng cua nhỏ để kiểm tra dị ứng là cách mà nhiều người hay áp dụng

4. Không ăn cua cùng thực phẩm dễ gây dị ứng khác

Khi ăn cua, nên tránh kết hợp với tôm, mực, trứng hoặc rượu bia — vì những thực phẩm này dễ kích thích phản ứng dị ứng cua đồng hoặc dị ứng cua biển. Nếu bạn có cơ địa dị ứng, việc kết hợp nhiều loại hải sản trong một bữa có thể khiến phản ứng mạnh hơn.

5. Tăng cường sức đề kháng

Một cơ thể khỏe mạnh giúp giảm nguy cơ phản ứng quá mức với protein trong cua.

– Duy trì chế độ ăn giàu vitamin C, E, và omega-3.

– Uống đủ nước, ngủ đủ giấc.

– Tập thể dục nhẹ giúp điều hòa miễn dịch, hạn chế nguy cơ bị dị ứng với cua hoặc các loại hải sản khác.

6. Trao đổi với bác sĩ nếu có cơ địa dị ứng

Nếu bạn từng bị dị ứng cua biển, dị ứng cua đồng, hoặc ăn cua bị dị ứng sưng môi, sưng mắt, hãy thông báo với bác sĩ khi đi khám hoặc trước khi dùng thuốc, thực phẩm bổ sung.
Một số loại thuốc hoặc viên uống có thể chứa chiết xuất hải sản, dễ khiến dị ứng cua tái phát.

7. Giữ vệ sinh da và môi trường

Người có dị ứng cua da hoặc dị ứng cua đồng nổi mề đay nên chú ý chăm sóc da đúng cách:

– Giữ da luôn sạch, khô thoáng.

– Dùng kem dưỡng dịu nhẹ chứa chiết xuất rau má (Centella Asiatica Extract) để phục hồi vùng da tổn thương, giảm ngứa, chống viêm.

– Tránh gãi mạnh hoặc tiếp xúc với nước bẩn khi đang kích ứng.

Hy vọng những thông tin trên đã giúp bạn hiểu rõ hơn về hiện tượng dị ứng cua và cách xử lý an toàn. Nếu bạn từng gặp tình trạng tương tự hoặc có thêm thắc mắc, hãy chia sẻ trải nghiệm của mình trong phần bình luận bên dưới để cùng trao đổi nhé!

Tham khảo thêm:

• Dị ứng thực phẩm là gì? Cách chữa dị ứng thực phẩm ở trẻ em, người lớn
• Cách chữa dị ứng cá hồi

Tài liệu tham khảo:

1. Shellfish Allergy

https://acaai.org/allergies/allergic-conditions/food/shellfish/

https://www.foodallergy.org/living-food-allergy/food-allergy-essentials/common-allergens/shellfish

2. An overview of tropomyosin as an important seafood allergen

https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/34954871/

3. Tropomyosin-based cross-reactivity and asymptomatic shellfish sensitization in patients with perennial allergy

https://pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC12245884/

4. Hemocyanin is a major allergen in local mud crab Scylla paramamosain in Viet Nam

https://bmrat.org/index.php/BMRAT/article/view/935

Kem bôi da Yoosun Rau má

• Làm thơm và dưỡng da, giúp da mềm mịn
• Góp phần ngăn ngừa các tác nhân gây mụn, rôm sảy, mẩn ngứa, hăm da
• Làm mát dịu da
• Làm mờ các vết sẹo, vết thâm do mụn

Gel tắm gội thảo dược Yoosun Rau má

Làm sạch nhẹ nhàng. Giúp làm mát, dịu da, góp phần ngăn ngừa mẩn ngứa, giảm mẩn đỏ.

Sữa dưỡng ẩm cho bé Yoosun Rau má

• Dưỡng ẩm, làm mềm da, mát da
• Giúp giảm ngứa do khô da

Dầu massage cho bé Yoosun Rau má

• Làm mềm, mượt da, hỗ trợ cho việc mát - xa cho bé
• Tạo lớp màng giữ ẩm trên da bé, tăng cường hàng rào bảo vệ da
• Giúp làm mát, dịu da, dùng cho các vết hăm tã, vùng cứt trâu của trẻ

CÔNG TY TNHH ĐẠI BẮC
Địa chỉ: Số 11, đường Công Nghiệp 4, Khu Công Nghiệp Sài Đồng B, Phường Long Biên, Tp. Hà Nội
Nhà máy sản xuất: Đường D1, KCN Yên Mỹ II, xã Yên Mỹ, tỉnh Hưng Yên