Di ứng mật ong phải làm sao? Cách chữa đơn giản ngay tại nhà

Mật ong được xem là “thần dược tự nhiên” – vừa bổ dưỡng, vừa có nhiều công dụng làm đẹp. Tuy nhiên, không phải ai cũng “hợp” với loại nguyên liệu này. Một số người sau khi sử dụng có thể gặp hiện tượng dị ứng mật ong. Vậy có thật sự uống mật ong có bị dị ứng không? Nguyên nhân do đâu và nên xử lý thế nào? Hãy cùng tìm hiểu ngay nhé!

I – Uống mật ong có bị dị ứng không?

Có. Với người có cơ địa nhạy cảm, uống mật ong bị dị ứng hoàn toàn có thể xảy ra. Điều này thường gặp ở những ai dị ứng phấn hoa hoặc dùng mật ong chưa lọc kỹ.

Mật ong là một loại chất lỏng ngọt tự nhiên được tạo ra khi ong hút mật từ các bông hoa rồi đem về tổ để cô đặc và dự trữ

II – Dị ứng mật ong là như thế nào?

Dị ứng mật ong là phản ứng quá mẫn của cơ thể khi hệ miễn dịch nhận nhầm một hoặc nhiều thành phần trong mật ong là “chất gây hại”. Khi đó, cơ thể sẽ giải phóng các chất trung gian như histamin, gây ra các biểu hiện như ngứa, nổi mẩn, sưng đỏ, thậm chí khó thở.

Hiểu đơn giản, thay vì hấp thu dinh dưỡng từ mật ong, hệ miễn dịch lại “phản ứng phòng vệ quá mức”. Điều này khiến người bị dị ứng cảm thấy khó chịu sau khi ăn, uống hoặc bôi mật ong ngoài da.

III – Nguyên nhân dị ứng với mật ong

Có nhiều lý do khiến một số người bị dị ứng mật ong, dù đây là nguyên liệu hoàn toàn tự nhiên:

1. Dư lượng phấn hoa trong mật ong

Mật ong được tạo ra khi ong thu thập mật và phấn hoa từ các loài cây. Chính phấn hoa là nguồn gây dị ứng chính. Khi ăn hoặc bôi mật ong, cơ thể người nhạy cảm có thể phản ứng với lượng nhỏ phấn hoa còn sót lại, dẫn đến dị ứng với mật ong như ngứa, sưng, hoặc nổi mề đay.

2. Protein tự nhiên và enzyme trong mật ong

Mật ong chứa nhiều enzyme do ong tiết ra (như glucose oxidase, invertase) và một số loại protein tự nhiên. Ở người có cơ địa mẫn cảm, những thành phần này có thể kích hoạt phản ứng miễn dịch quá mức, gây dị ứng mật ong với các triệu chứng như ngứa họng, nổi mẩn hoặc rát da khi tiếp xúc.

3. Dư lượng thuốc bảo vệ thực vật hoặc kháng sinh

Nếu ong lấy mật từ hoa trồng có sử dụng thuốc trừ sâu hoặc nếu người nuôi ong dùng kháng sinh phòng bệnh cho ong, lượng nhỏ hóa chất có thể tồn dư trong mật ong. Khi hấp thu, cơ thể dễ phản ứng, dẫn đến bị dị ứng với mật ong dù sản phẩm trông vẫn “nguyên chất”.

4. Vi sinh vật hoặc độc tố tự nhiên trong mật ong rừng

Một số loại mật ong rừng có thể chứa bào tử vi khuẩn Clostridium botulinum hoặc nấm men tự nhiên, gây kích ứng hoặc phản ứng dị ứng, nhất là ở trẻ sơ sinh. Đây là lý do trẻ dưới 1 tuổi tuyệt đối không nên dùng mật ong.

Môi trường hoang dã khiến mật ong rừng dễ nhiễm bào tử vi khuẩn Clostridium botulinum, tác nhân gây ngộ độc botulinum.

5. Cơ địa dị ứng hoặc hệ miễn dịch quá nhạy cảm

Những người vốn dị ứng với phấn hoa, côn trùng hoặc ong đốt có nguy cơ cao hơn bị dị ứng mật ong. Ngoài ra, người có hệ miễn dịch yếu hoặc đang mắc bệnh dị ứng khác (viêm da cơ địa, hen phế quản) cũng dễ phản ứng với mật ong hơn bình thường.

IV – Những dấu hiệu dị ứng mật ong

Tùy cơ địa từng người, triệu chứng dị ứng mật ong có thể xuất hiện chỉ sau vài phút hoặc vài giờ sau khi ăn, uống hay bôi mật ong ngoài da. Mức độ phản ứng dao động từ nhẹ đến nặng, tùy thuộc vào hàm lượng phấn hoa, loại mật ong và sức đề kháng của mỗi người.

1. Triệu chứng dị ứng mật ong nhẹ

Những người bị dị ứng mật ong nhẹ thường gặp các biểu hiện tại chỗ, không ảnh hưởng nhiều đến sức khỏe toàn thân, bao gồm:

– Ngứa, nổi mẩn hoặc ửng đỏ vùng da tiếp xúc.

– Cảm giác châm chích, nóng rát sau khi bôi mật ong lên mặt.

– Sưng nhẹ môi, lưỡi hoặc vùng quanh miệng sau khi ăn mật ong.

Trường hợp dị ứng mật ong đắp mặt, da thường xuất hiện mẩn đỏ, khô, rát, thậm chí bong tróc sau 1 – 2 ngày.

Các biểu hiện dị ứng mật ong có thể khác nhau tùy theo cơ địa, độ tinh khiết của mật ong và cách tiếp xúc

2. Triệu chứng dị ứng mật ong trung bình đến nặng

Ở mức độ nặng hơn, cơ thể có thể phản ứng toàn thân với những dấu hiệu rõ rệt:

– Ngứa khắp người, nổi mề đay lan rộng.

– Buồn nôn, đau bụng, tiêu chảy, đầy hơi.

– Cảm giác tức ngực, khó thở, choáng nhẹ.

Một số người còn có biểu hiện phù mặt, sưng cổ họng hoặc chóng mặt – dấu hiệu cảnh báo phản ứng dị ứng mạnh cần được theo dõi y tế.

3. Triệu chứng dị ứng mật ong ở trẻ nhỏ

Dị ứng mật ong ở trẻ và bé dị ứng mật ong thường biểu hiện sớm hơn người lớn, vì hệ miễn dịch và tiêu hóa của trẻ còn yếu. Các dấu hiệu trẻ bị dị ứng mật ong phổ biến gồm:

– Nổi ban đỏ quanh miệng hoặc cổ.

– Nôn trớ, tiêu chảy, quấy khóc liên tục.

– Da sần, ngứa hoặc sưng môi sau khi uống mật ong hoặc ăn đồ có mật ong.

Nếu trẻ dị ứng mật ong ở mức nặng, có thể kèm khó thở hoặc tím tái môi, cần đưa đi khám ngay.

V – Cách chữa dị ứng mật ong hiệu quả, an toàn 

Khi gặp tình trạng bị dị ứng mật ong, điều quan trọng là nhận biết sớm và xử lý đúng cách để ngăn phản ứng lan rộng. Tùy mức độ nặng nhẹ, bạn có thể áp dụng cách chữa dị ứng mật ong tại nhà hoặc kết hợp điều trị y tế nếu cần.

1. Xử lý ngay khi xuất hiện dị ứng

Ngay khi phát hiện dấu hiệu bị dị ứng mật ong, bạn cần ngưng sử dụng ngay tất cả các sản phẩm có chứa mật ong, dù là đồ ăn, thức uống hay mặt nạ dưỡng da. Sau đó, rửa sạch vùng da bị dị ứng bằng nước mát hoặc dung dịch muối sinh lý để loại bỏ hoàn toàn phần mật ong còn sót lại, giúp da “thở” và giảm nguy cơ kích ứng thêm. Cuối cùng, bạn có thể chườm lạnh khoảng 5–10 phút để làm dịu cảm giác nóng rát và giảm sưng đỏ hiệu quả.

2. Dưỡng và phục hồi da đúng cách

Sau khi làm sạch vùng da bị dị ứng, bạn nên dưỡng da nhẹ nhàng để phục hồi hàng rào bảo vệ tự nhiên. Ưu tiên sử dụng các sản phẩm làm dịu và tái tạo da chứa chiết xuất rau má (Centella Asiatica Extract) hoặc lô hội, giúp giảm viêm, làm mát và hỗ trợ liền da nhanh hơn.

Chiết xuất rau má thường được sử dụng trong kem bôi để hỗ trợ tình trạng dị ứng 

Trong vài ngày đầu, tránh tẩy tế bào chết, rửa mặt bằng sản phẩm tạo bọt mạnh hoặc dùng mỹ phẩm có hương liệu, vì có thể khiến vùng da dị ứng thêm kích ứng.

Nếu da bong tróc hoặc khô rát, hãy bổ sung dưỡng ẩm bằng sản phẩm phục hồi hàng rào da có thành phần như glycerin hoặc panthenol để giúp da mềm mịn và nhanh hồi phục.

(Xem thêm: Review về kem bôi da Yoosun rau má có tốt không)

3. Dùng thuốc giảm dị ứng khi cần thiết

Trong trường hợp bị dị ứng mật ong ở mức độ trung bình hoặc nặng như ngứa lan rộng, sưng mặt hay khó thở bạn có thể sử dụng thuốc kháng histamin (như loratadin, cetirizin hoặc fexofenadin) theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc dược sĩ để giảm nhanh phản ứng dị ứng.

Nếu tình trạng không cải thiện hoặc xuất hiện triệu chứng nghiêm trọng hơn, hãy đến cơ sở y tế gần nhất để được kiểm tra và điều trị kịp thời.

Đặc biệt, không tự ý bôi thuốc chứa corticoid mạnh lên vùng da mặt, vì có thể khiến da mỏng yếu, dễ kích ứng và khó hồi phục về sau.

4. Cách chữa dị ứng mật ong ở trẻ

Khi trẻ dị ứng mật ong hoặc bé dị ứng mật ong (đặc biệt là dị ứng mật ong ở trẻ sơ sinh):

– Rửa vùng da tiếp xúc bằng nước ấm, lau khô nhẹ nhàng.

– Theo dõi tình trạng hô hấp và tiêu hóa của trẻ.

– Không tự ý bôi thuốc hay kem dưỡng lên vùng da dị ứng nếu chưa có chỉ định.

Nếu trẻ xuất hiện sưng môi, nôn trớ, tiêu chảy hoặc khó thở, cần đưa đi khám ngay.

5. Chăm sóc toàn thân hỗ trợ phục hồi

Bên cạnh việc xử lý tại chỗ, người bị dị ứng mật ong cũng nên chú ý chăm sóc cơ thể từ bên trong để hỗ trợ phục hồi nhanh hơn. Hãy uống nhiều nước mỗi ngày giúp cơ thể đào thải độc tố và giảm cảm giác ngứa rát.

Trong thời gian này, nên ăn uống thanh đạm, tránh các thực phẩm dễ gây viêm hoặc kích ứng như hải sản, trứng, sữa bò và đồ cay nóng. Đồng thời, bổ sung rau xanh và trái cây tươi để làm mát cơ thể, tăng sức đề kháng cho da.

Khi da còn nhạy cảm, hãy tránh nắng trực tiếp và hạn chế trang điểm cho đến khi vùng da dị ứng hồi phục hoàn toàn.

VI – Cách phòng tránh dị ứng mật ong

Mật ong mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe và làn da, nhưng không phải ai cũng “hợp” với loại nguyên liệu tự nhiên này. Việc chủ động phòng tránh giúp bạn hạn chế tối đa nguy cơ bị dị ứng mật ong và sử dụng mật ong một cách an toàn hơn.

1. Chọn mật ong có nguồn gốc rõ ràng

Luôn ưu tiên mật ong tinh khiết, được kiểm định chất lượng, tránh các loại mật ong rừng thu hái tự do hoặc mật ong trôi nổi không nhãn mác.
Một số người dễ bị dị ứng mật ong rừng do trong đó có thể chứa nhiều phấn hoa hoặc tạp chất tự nhiên chưa được lọc kỹ.

2. Thử phản ứng trước khi sử dụng

Trước khi ăn, uống hay đắp mặt nạ mật ong, bạn nên:

– Thoa một lượng nhỏ mật ong lên vùng da mỏng (như cổ tay hoặc sau tai) và quan sát 24 giờ.

– Nếu xuất hiện ngứa, đỏ hoặc nóng rát – có thể bạn bị dị ứng với mật ong và nên ngưng sử dụng ngay.

Cách này đặc biệt quan trọng với người có cơ địa nhạy cảm hoặc từng dị ứng mật ong đắp mặt.

3. Không dùng mật ong cho trẻ dưới 1 tuổi

Hệ miễn dịch và tiêu hóa của trẻ sơ sinh chưa hoàn thiện, rất dễ bị dị ứng mật ong hoặc ngộ độc botulinum nếu sử dụng mật ong chưa qua xử lý. Vì vậy, các chuyên gia khuyến cáo không cho trẻ dưới 12 tháng tuổi dùng mật ong dưới bất kỳ hình thức nào. Với trẻ dị ứng mật ong hoặc có tiền sử dị ứng thực phẩm, nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi cho trẻ dùng lại sau này.

Trẻ dưới 1 tuổi chưa có đủ men tiêu hóa và vi khuẩn có lợi trong ruột, khiến bào tử dễ phát triển thành vi khuẩn sinh độc tố botulinum

4. Sử dụng mật ong đúng liều lượng

Dù tốt, mật ong không nên dùng quá nhiều. Lượng khuyến nghị là khoảng 1–2 muỗng cà phê mỗi ngày. Uống hoặc ăn mật ong bị dị ứng thường do dùng quá liều, cơ thể không kịp thích nghi, gây kích ứng niêm mạc hoặc phản ứng da.

5. Lựa chọn sản phẩm mật ong phù hợp cơ địa

Nếu bạn có cơ địa dễ dị ứng, nên chọn mật ong đã qua xử lý, lọc sạch phấn hoa. Hạn chế dùng mật ong nguyên chất thô hoặc mật ong rừng tự nhiên chưa qua kiểm định. Khi băn khoăn mật ong có bị dị ứng không, hãy thử với lượng nhỏ và theo dõi phản ứng cơ thể sau đó.

6. Kết hợp chăm sóc da hợp lý khi sử dụng mật ong ngoài da

Nếu bạn dùng mật ong trong chăm sóc da, nên:

– Pha loãng với sữa chua hoặc nước ấm để giảm nồng độ acid tự nhiên.

– Không đắp mật ong lên vùng da đang trầy xước, viêm, mụn hở.

– Rửa lại bằng nước mát sau khi đắp để tránh bí da và kích ứng.

Điều này giúp giảm nguy cơ dị ứng mật ong đắp mặt và giữ da luôn khỏe mạnh, mềm mịn.

7. Theo dõi phản ứng cơ thể sau khi dùng

Sau khi ăn hoặc bôi mật ong, nếu cảm thấy ngứa họng, buồn nôn, nổi mẩn hoặc đỏ da – đó có thể là dấu hiệu dị ứng mật ong. Hãy ngưng sử dụng ngay và theo dõi trong 24–48 giờ tiếp theo.
Việc phát hiện sớm giúp bạn xử lý kịp thời trước khi phản ứng trở nên nghiêm trọng hơn.

Trên đây là những nội dung về nguyên nhân, triệu chứng, cách xử lý khi bị dị ứng mật ong. Hy vọng sẽ giúp bạn đọc có thêm thông tin để chủ động phòng ngừa cũng như có hướng khắc phục đúng đắn nếu chẳng may bị dị ứng.

Tham khảo thêm:

• Da bị dị ứng thức ăn bao lâu thì hết? Nguyên nhân, dấu hiệu và cách xử lý
• Nguyên nhân dị ứng Lactose là gì? Cách nhận biết và xử lý triệt để

Tài liệu tham khảo:

1. Honey allergy in adult allergy practice

https://www.elsevier.es/en-revista-allergologia-et-immunopathologia-105-articulo-honey-allergy-in-adult-allergy-13003977

2. Food allergy to honey: Pollen or bee products?

https://www.jacionline.org/article/S0091-6749%2896%2970284-1/fulltext

3. Anaphylaxis caused by artisanal honey in a child: a case report

https://jmedicalcasereports.biomedcentral.com/articles/10.1186/s13256-021-02823-4

Kem bôi da Yoosun Rau má

• Làm thơm và dưỡng da, giúp da mềm mịn
• Góp phần ngăn ngừa các tác nhân gây mụn, rôm sảy, mẩn ngứa, hăm da
• Làm mát dịu da
• Làm mờ các vết sẹo, vết thâm do mụn

Gel tắm gội thảo dược Yoosun Rau má

Làm sạch nhẹ nhàng. Giúp làm mát, dịu da, góp phần ngăn ngừa mẩn ngứa, giảm mẩn đỏ.

Sữa dưỡng ẩm cho bé Yoosun Rau má

• Dưỡng ẩm, làm mềm da, mát da
• Giúp giảm ngứa do khô da

Dầu massage cho bé Yoosun Rau má

• Làm mềm, mượt da, hỗ trợ cho việc mát - xa cho bé
• Tạo lớp màng giữ ẩm trên da bé, tăng cường hàng rào bảo vệ da
• Giúp làm mát, dịu da, dùng cho các vết hăm tã, vùng cứt trâu của trẻ

CÔNG TY TNHH ĐẠI BẮC
Địa chỉ: Số 11, đường Công Nghiệp 4, Khu Công Nghiệp Sài Đồng B, Phường Long Biên, Tp. Hà Nội
Nhà máy sản xuất: Đường D1, KCN Yên Mỹ II, xã Yên Mỹ, tỉnh Hưng Yên