Dị ứng xi măng là gì? Dấu hiệu nghiêm trọng và cách chữa

Tiếp xúc lâu ngày với xi măng có thể khiến da ngứa rát, bong tróc, thậm chí viêm loét, đây là biểu hiện điển hình của dị ứng xi măng. Đây là tình trạng thường gặp ở người lao động trong ngành xây dựng, gây ảnh hưởng lớn đến sức khỏe và công việc. Hiểu rõ nguyên nhân, triệu chứng và cách chăm sóc, từ việc chọn thuốc bôi dị ứng xi măng phù hợp đến các biện pháp hỗ trợ tại nhà, sẽ giúp kiểm soát tình trạng này hiệu quả hơn.

I – Dị ứng xi măng là gì?

Dị ứng xi măng là tình trạng viêm da tiếp xúc dị ứng xảy ra khi da tiếp xúc trực tiếp. Đây là một phản ứng quá mẫn cảm chậm của hệ miễn dịch khi da tiếp xúc với một chất gây dị ứng trong xi măng. Phản ứng này khác với kích ứng thông thường, vì nó là phản ứng miễn dịch: Một khi bạn đã bị dị ứng, dù chỉ tiếp xúc với một lượng nhỏ chất gây dị ứng cũng có thể kích hoạt phản ứng nghiêm trọng.

Trong xây dựng, xi măng được dùng để chế tạo bê tông, vữa, gạch không nung… và đóng vai trò không thể thiếu trong hầu hết các công trình

II – Nguyên nhân dị ứng với xi măng

Những lý do khiến bạn bị dị ứng xi măng:

1. Hợp chất Crom (Cr6+) trong xi măng

Crom, đặc biệt là crom hóa trị 6 (Cr6+), là thành phần phổ biến trong xi măng và có khả năng thấm qua lớp biểu bì của da. Khi xâm nhập, chất này kích hoạt phản ứng miễn dịch quá mức, gây ra bệnh dị ứng xi măng với các triệu chứng điển hình như đỏ da, ngứa rát và nổi mụn nước.

2. Tính kiềm mạnh của xi măng

Xi măng có độ kiềm cao, khi tiếp xúc trực tiếp sẽ phá vỡ hàng rào bảo vệ tự nhiên của da, khiến da nhanh chóng khô ráp, bong tróc và nứt nẻ. Từ đó, các hóa chất trong xi măng dễ dàng thấm sâu hơn, làm tăng nguy cơ gây ra dị ứng xi măng.

3. Bụi xi măng li ti

Những hạt bụi xi măng li ti có thể bám chặt trên bề mặt da và chui sâu vào lỗ chân lông, vừa gây bít tắc vừa làm tăng kích ứng, khiến tình trạng da bị dị ứng với xi măng trở nên nặng nề hơn.

4. Tiếp xúc thường xuyên và kéo dài

Những người lao động trong ngành xây dựng, đặc biệt là thợ hồ hay người thường xuyên trộn, khuân vác xi măng, có nguy cơ cao bị kích ứng da. Khi vùng da tiếp xúc trực tiếp với xi măng trong nhiều giờ liền, tình trạng này dễ dẫn đến triệu chứng dị ứng xi măng như ngứa rát, đỏ da hoặc nổi mẩn.

5. Yếu tố cơ địa

Những người có làn da nhạy cảm, viêm da cơ địa, trẻ nhỏ hay từng bị dị ứng với hóa chất khác thường dễ bị tác động hơn, vì vậy chỉ cần tiếp xúc ngắn cũng có thể xuất hiện dị ứng với xi măng, trong khi những người có da khỏe hơn lại có khả năng chịu đựng lâu hơn.

III – Dấu hiệu dị ứng xi măng

Dị ứng xi măng thường khởi phát sớm sau vài giờ hoặc muộn hơn vài ngày kể từ khi tiếp xúc. Những dấu hiệu dị ứng xi măng phổ biến gồm:

– Da đỏ, nóng rát và ngứa ngáy:

Đây là triệu chứng điển hình, thường xuất hiện sớm chỉ sau vài giờ tiếp xúc, khi người bệnh bắt đầu cảm thấy nóng rát, châm chích và khó chịu trên da (dị ứng xi măng ngứa).

– Nổi mẩn đỏ, mụn nước:

Trên da có thể xuất hiện các mẩn đỏ hoặc mụn nước li ti, đôi khi liên kết lại thành từng mảng lớn; khi người bệnh gãi, những mụn nước này rất dễ vỡ, gây loét và làm tăng nguy cơ nhiễm trùng (da bị dị ứng xi măng).

– Da khô, bong tróc, nứt nẻ:

Do tính kiềm cao trong xi măng phá vỡ hàng rào bảo vệ tự nhiên của da, khiến da khô căng, bong vảy; ở một số trường hợp nặng, các vết nứt sâu còn xuất hiện, gây đau nhức và khó chịu (da bị dị ứng với xi măng) Nổi mẩn đỏ hoặc mụn nước li ti, đôi khi kèm theo cảm giác châm chích.

Khi bệnh dị ứng với xi măng tiến triển, các vết bong tróc có thể lan rộng, thậm chí xuất hiện các vết nứt sâu gây đau rát và khó chịu.

– Trường hợp nặng có thể xuất hiện loét, chảy dịch, nhiễm trùng (viêm da dị ứng xi măng). Các biểu hiện này thường tái phát khi tiếp xúc lặp lại, đặc biệt ở người có cơ địa nhạy cảm.

IV – Dị ứng xi măng có chữa được không?

Dị ứng xi măng hoàn toàn có thể chữa được nếu phát hiện sớm và điều trị đúng cách. Trong phần lớn trường hợp, khi ngừng tiếp xúc với xi măng, kết hợp chăm sóc da và dùng thuốc phù hợp, các triệu chứng như ngứa, đỏ rát, bong tróc sẽ thuyên giảm rõ rệt sau vài ngày đến vài tuần.

Tuy nhiên, nếu tình trạng để kéo dài hoặc tiếp xúc lặp đi lặp lại, bệnh dễ chuyển sang viêm da dị ứng xi măng mạn tính, khiến da thường xuyên khô nứt, tái phát nhiều lần. Lúc này, việc điều trị sẽ khó khăn hơn và cần phối hợp cả thuốc bôi, thuốc uống, thậm chí thuốc tiêm để kiểm soát.

V – Bị dị ứng xi măng phải làm sao?

Khi rơi vào tình trạng bị dị ứng xi măng, việc xử lý kịp thời và đúng cách đóng vai trò rất quan trọng, giúp giảm nhanh cảm giác khó chịu và ngăn ngừa các tổn thương lan rộng. Dưới đây là những bước cần thiết bạn nên thực hiện:

Bước 1: Ngưng tiếp xúc ngay với xi măng

Ngay khi phát hiện da tiếp xúc với xi măng, hãy nhanh chóng loại bỏ quần áo đang dính xi măng để hạn chế hóa chất bám thêm lên da. Với những người còn phải làm việc trong môi trường xây dựng, việc trang bị đầy đủ găng tay, ủng và quần áo bảo hộ là rất cần thiết để tránh tình trạng da bị dị ứng xi măng tái phát.

Bước 2: Rửa sạch vùng da bị ảnh hưởng

Sau khi tháo bỏ quần áo dính xi măng, hãy rửa sạch vùng da tiếp xúc bằng nước và xà phòng dịu nhẹ để loại bỏ bụi xi măng còn sót lại; lưu ý không nên kỳ cọ quá mạnh vì có thể làm da trầy xước, khiến tình trạng viêm nặng hơn.

Bước 3: Giữ da khô thoáng và nghỉ ngơi

Sau khi rửa sạch, hãy lau khô da nhẹ nhàng bằng khăn mềm và tuyệt đối tránh gãi hay chà sát lên vùng tổn thương để hạn chế tình trạng lở loét.

Bước 4: Sử dụng kem bôi ngoài da ( nếu nhẹ )

Bên cạnh các loại thuốc bôi trị dị ứng xi măng, người bệnh có thể kết hợp thêm kem bôi chứa chiết xuất rau má để hỗ trợ phục hồi làn da. Rau má có đặc tính làm mát, kháng viêm và kích thích quá trình tái tạo mô, nhờ đó giúp làm dịu vùng da đang bị kích ứng, giảm đỏ ngứa và hạn chế để lại sẹo.

Chiết xuất rau má được biết đến với khả năng làm dịu da, kháng viêm và kích thích quá trình tái tạo tế bào khi da bị dị ứng 

( Xem thêm: Sử dụng kem bôi rau má )

Kem bôi chứa chiết xuất rau má phù hợp dùng khi da bị kích ứng nhẹ hoặc sau giai đoạn tổn thương cấp tính, giúp làm dịu và thúc đẩy quá trình phục hồi da. Đây là giải pháp an toàn, có thể kết hợp với thuốc đặc trị theo hướng dẫn của bác sĩ để tăng hiệu quả chăm sóc và bảo vệ da.

Bước 5: Dùng thuốc uống khi nặng 

Trong trường hợp dị ứng xi măng gây ngứa nhiều, bác sĩ thường kê thuốc uống kháng histamin để kiểm soát triệu chứng. Nếu tình trạng tiến triển nặng hơn, có thể cần phối hợp thêm thuốc uống corticoid hoặc thậm chí thuốc tiêm đặc trị, tuy nhiên những loại thuốc này phải được sử dụng dưới sự hướng dẫn và theo dõi chặt chẽ của bác sĩ.

VI – Bị dị ứng xi măng dùng thuốc gì?

Khi bị dị ứng xi măng, bác sĩ thường chỉ định các loại thuốc có tác dụng kháng viêm, giảm ngứa và phục hồi tổn thương. Một số nhóm thuốc phổ biến gồm:

1. Thuốc bôi tại chỗ 

Đây là các loại thuốc điều trị trực tiếp vào vùng da bị tổn thương, được bác sĩ kê đơn để giảm viêm, sưng và ngứa.

1.1. Thuốc Corticosteroid (Kháng Viêm)

Đây là nhóm thuốc chính để kiểm soát phản ứng dị ứng và viêm da. Tùy thuộc vào mức độ nặng nhẹ, bác sĩ sẽ kê đơn thuốc có hoạt lực khác nhau.

1.2. Thuốc kháng sinh bôi (nếu có nhiễm trùng)

Nếu da bị mụn nước vỡ, nứt nẻ và có dấu hiệu bội nhiễm (mủ, sưng nóng), bác sĩ có thể kê thêm thuốc kháng sinh bôi, mục đích:

– Tiêu diệt hoặc ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn gây nhiễm trùng trên da.

– Ngăn ngừa tình trạng nhiễm trùng lan rộng và trở nên nghiêm trọng hơn (như viêm mô tế bào).

Bác sĩ có thể chỉ định thêm thuốc kháng sinh bôi tại chỗ để kiểm soát vi khuẩn

2. Thuốc uống toàn thân

Các loại thuốc này dùng để điều trị triệu chứng ngứa và kiểm soát phản ứng dị ứng từ bên trong cơ thể.

2.1. Thuốc kháng histamin (giảm ngứa)

Histamin là chất hóa học được giải phóng từ các tế bào trong cơ thể khi hệ miễn dịch phản ứng lại chất gây dị ứng (trong trường hợp này là Crom hóa trị VI). Chất này gây ra các triệu chứng dị ứng kinh điển như ngứa, đỏ, và sưng.

Thuốc Kháng Histamin có tác dụng ngăn chặn Histamin gắn vào các thụ thể của nó (chủ yếu là thụ thể H1) trên da và các mô, từ đó làm giảm cảm giác ngứa và sưng tấy. Thuốc Kháng Histamin được chia thành hai thế hệ:

– Kháng Histamin thế hệ 1 (gây buồn ngủ)

– Kháng Histamin thế hệ 2 ( không gây buồn ngủ)

2.2. Thuốc Corticosteroid đường uuống hoặc tiêm

Corticosteroid toàn thân (đường uống hoặc tiêm) là những loại thuốc có khả năng kháng viêm và ức chế miễn dịch mạnh nhất trong điều trị các bệnh dị ứng và viêm da. Hoạt chất phổ biến:

– Đường uống: Prednisone, Methylprednisolone.

– Đường tiêm: Dexamethasone, Methylprednisolone (thường dùng trong trường hợp cấp cứu hoặc cần tác dụng nhanh, kéo dài).

Lưu ý quan trọng: Không tự ý mua và sử dụng các loại thuốc khi chưa có chỉ định của bác sĩ. Việc sử dụng kéo dài hoặc không đúng cách có thể gây tác dụng phụ nghiêm trọng như teo da, rạn da hoặc nhiễm trùng.

VII – Cách tránh việc dị ứng với xi măng

Để phòng ngừa dị ứng xi măng hiệu quả, nhất là với những người làm việc thường xuyên trong môi trường xây dựng, cần kết hợp nhiều biện pháp bảo hộ và chăm sóc da đúng cách:

1. Sử dụng đồ bảo hộ chuyên dụng

Để hạn chế tiếp xúc trực tiếp với hóa chất, người lao động nên mang găng tay cao su hoặc găng bảo hộ dày, chống thấm khi làm việc với xi măng, đồng thời đi ủng cao cổ, mặc quần áo dài tay, khẩu trang và kính bảo hộ để ngăn xi măng bám vào da và mắt.

Quần áo bảo hộ cũng cần được giặt sạch sau mỗi ngày làm việc nhằm loại bỏ bụi xi măng còn sót lại, giúp bảo vệ da tốt hơn và phòng ngừa nguy cơ dị ứng xi măng.

2. Rửa sạch da ngay sau khi tiếp xúc

Sau khi làm việc, người lao động nên tắm rửa ngay bằng nước sạch và xà phòng dịu nhẹ có độ pH trung tính để loại bỏ bụi xi măng còn bám trên da. Tránh sử dụng xà phòng có tính kiềm quá cao vì dễ làm da khô, gây mất cân bằng và tăng nguy cơ kích ứng.

Ngoài ra, cần chú ý rửa kỹ cả những vùng tưởng chừng ít tiếp xúc như cổ, gáy hay cánh tay, bởi bụi xi măng li ti vẫn có thể bám lại và gây da bị dị ứng với xi măng.

3. Hạn chế tiếp xúc trực tiếp

Trong quá trình làm việc, tuyệt đối không nên dùng tay trần để trộn hoặc vận chuyển xi măng vì dễ khiến da bị kích ứng. Nếu xi măng chẳng may dính vào da, cần rửa sạch ngay thay vì để lâu để hạn chế nguy cơ da bị dị ứng xi măng. Ngoài ra, khi phải làm việc trong môi trường có nhiều bụi xi măng, bạn nên sắp xếp nghỉ ngơi theo giờ để da có thời gian “thở” và giảm bớt sự tích tụ bụi hóa chất.

Người lao động nên hạn chế tối đa việc tiếp xúc trực tiếp với xi măng bằng cách sử dụng găng tay, ủng và quần áo bảo hộ khi làm việc.

4. Theo dõi và chăm sóc da định kỳ

Những người có cơ địa dị ứng hoặc viêm da cơ địa cần đặc biệt chú ý vì nhóm này rất nhạy cảm với hóa chất; chỉ cần tiếp xúc một thời gian ngắn cũng có thể xuất hiện dấu hiệu dị ứng xi măng như ngứa, đỏ, bong tróc. Do đó, việc phát hiện và xử lý sớm là rất quan trọng để tránh bệnh tiến triển thành viêm da dị ứng xi măng mạn tính, khó điều trị hơn.

Khi tiếp xúc với xi măng, không phải ai cũng phản ứng giống nhau. Có người chỉ thấy khô da thoáng qua, nhưng cũng có người lại xuất hiện mẩn đỏ, ngứa hoặc nứt nẻ. Chính sự khác biệt này khiến việc chăm sóc và bảo vệ da sau khi làm việc với xi măng trở nên cần thiết để phòng tránh dị ứng xi măng.

Tham khảo thêm:

• Dị ứng gió mùa, biển,…: Nguyên nhân và cách chữa dị ứng với gió
• Da dị ứng với kim loại: Nguyên nhân và cách chữa dị ứng kim loại

Tài liệu tham khảo:

1. Return of cement-related allergic contact dermatitis: a case series and review of the literature

https://academic.oup.com/bjd/article/188/Supplement_4/ljad113.204/7207196

2. Cement-Induced Chromate Occupational Allergic Contact Dermatitis

https://www.liebertpub.com/doi/10.1097/DER.0000000000000203

3. Contact Dermatitis in Cement Workers in Isfahan

https://journals.lww.com/ijd/fulltext/2006/51010/contact_dermatitis_in_cement_workers_in_isfahan.7.aspx

4. Occupational Allergic Contact Dermatitis

pmc.ncbi.nlm.nih.gov/articles/PMC2807153/

Kem bôi da Yoosun Rau má

• Làm thơm và dưỡng da, giúp da mềm mịn
• Góp phần ngăn ngừa các tác nhân gây mụn, rôm sảy, mẩn ngứa, hăm da
• Làm mát dịu da
• Làm mờ các vết sẹo, vết thâm do mụn

Gel tắm gội thảo dược Yoosun Rau má

Làm sạch nhẹ nhàng. Giúp làm mát, dịu da, góp phần ngăn ngừa mẩn ngứa, giảm mẩn đỏ.

Sữa dưỡng ẩm cho bé Yoosun Rau má

• Dưỡng ẩm, làm mềm da, mát da
• Giúp giảm ngứa do khô da

Dầu massage cho bé Yoosun Rau má

• Làm mềm, mượt da, hỗ trợ cho việc mát - xa cho bé
• Tạo lớp màng giữ ẩm trên da bé, tăng cường hàng rào bảo vệ da
• Giúp làm mát, dịu da, dùng cho các vết hăm tã, vùng cứt trâu của trẻ

CÔNG TY TNHH ĐẠI BẮC
Địa chỉ: Số 11, đường Công Nghiệp 4, Khu Công Nghiệp Sài Đồng B, Phường Long Biên, Tp. Hà Nội
Nhà máy sản xuất: Đường D1, KCN Yên Mỹ II, xã Yên Mỹ, tỉnh Hưng Yên