Bị rết cắn có sao không? Dấu hiệu, cách sơ cứu và xử lý

Rết – loài bò sát đa chân với vẻ ngoài gớm ghiếc và nọc độc chết người, luôn là nỗi ám ảnh dai dẳng trong những ngày hè oi ả. Vết cắn của rết không chỉ gây ra đau đớn dữ dội mà còn tiềm ẩn nguy cơ biến chứng nguy hiểm, đặc biệt là đối với trẻ em và người già. Bài viết này sẽ cung cấp cho bạn những thông tin hữu ích về rết cắn, bao gồm đặc điểm nhận biết, dấu hiệu và triệu chứng khi bị rết cắn, cách xử lý ban đầu và phòng ngừa hiệu quả.

I – Con rết là con gì? Hình ảnh

Rết là động vật chân đốt có nọc độc săn mồi, ăn thịt hầu hết các động vật không xương sống khác. Một số loài rết còn có thể tấn công và giết chết các loài động vật có vú nhỏ, động vật lưỡng cư, dơi và rắn.

Cơ thể rết phân đoạn gồm 15 đến gần 200 đoạn với một đôi chân trên mỗi đoạn. Răng nanh của rết là một cặp có chứa các tuyến nọc độc. Rết ưa khí hậu ấm áp và thích hoạt động về đêm. Do đó, bệnh nhân thường bị rết cắn vào các đêm mùa hè.

Rết là động vật săn mồi và chúng sử dụng râu để dò tìm con mồi. Hệ tiêu hóa có dạng một đường ống đơn giản với các tuyến tiêu hóa kết hợp cùng với miệng. Giống như côn trùng, rết hô hấp thông qua hệ thống khí quản với mỗi đốt sẽ có một cặp lỗ thở.

Con rết

Hiện nay có khoảng 8.000 loại rết có lông được biết đến trên thế giới, trong đó có 3000 đã được mô tả.

Quá trình sinh sản của rết không cần đến hoạt động giao phối. Con đực chỉ đơn giản tạo nên một bao tinh cho con cái đến tự lấy. Ở các khu vực ôn đới, thời gian sinh sản của rết thường diễn ra vào mùa xuân, mùa hè. Còn ở các khu vực cận nhiệt đới và ôn đới dường như loài rết không có chu kỳ sinh sản theo mùa.

Mỗi lứa rết đẻ khoảng 15 đến 60 trứng trong một cái tổ ở một thân cây mục hoặc đất mụn. Sau khi đẻ, rết cái ở lại bên cạnh tổ, canh chừng trứng và liếm sạch trứng nhằm bảo vệ chúng không bị nhiễm nấm. Sau khi trứng đã nở chúng lại tiếp tục ở lại canh chừng cho tới khi rết con có thể tự lập được.

II – Nguyên nhân bị rết cắn

Rết là loại vật hung dữ và dễ tấn công nếu như chúng ta vô tình chạm phải. Con người bị rết cắn có thể do một số nguyên nhân sau đây:

1. Xâm nhập khu vực sinh sống của rết

Rết thường trú ẩn trong những nơi ẩm ướt như nhà vệ sinh, thoát nước bồn rửa, góc cạnh tường hoặc những nơi bị ẩm lâu ngày, các hốc gạch. Nếu như bạn xâm nhập vào khu vực sinh sống của rết, chúng có thể cắn lại vì rết cảm thấy bị đe dọa.

2. Gây tổn thương hoặc kích thích đến rết

Nếu bạn cố tình hoặc không may chạm vào hay làm tổn thương một con rết, chúng có thể phản ứng bằng cách cắn để tự vệ. Có không ít người bị con rết cắn do nguyên nhân này.

3. Nhầm lẫn với thức ăn

Cũng có một số trường hợp, rết có thể nhầm lẫn người với thức ăn. Đặc biệt là khi có mùi hương thức ăn bám trên da hoặc quần áo.

Rết chỉ cắn người khi cảm thấy bị đe dọa hoặc bị tấn công.

4. Tình trạng môi trường

Đôi khi, tình trạng môi trường thời tiết nóng ẩm hay lũ lụt cũng có thể khiến cho rết cần tìm nơi trú ở mới. Nếu không gian sống của bạn có một số đặc điểm như ẩm thấp thì chúng có thể lựa chọn sinh sống, từ đó tăng nguy cơ bị rết cắn.

III – Dấu hiệu bị rết cắn

Khi rết cảm thấy bị đe dọa, chúng sẽ chuyển qua qua người bằng các đầu nhọn của chân châm gần phần đầu nhất. Vết rết cắn sẽ trông như hai vết đỏ tạo thành hình chữ V trên da bởi những vị trí của các đốt của con rết.

Khi bị rết cắn, người bệnh có thể xuất hiện các dấu hiệu tại chỗ và triệu chứng toàn thân trong vòng vài phút hoặc vài giờ.

Dưới đây là một số dấu hiệu nhận biết bị rết nhỏ cắn:

1. Những dấu rết cắn thường gặp

Khi bạn bị rết cắn có thể gặp phải một số dấu hiệu sau đây:

– Sau khi bị rết cắn, nạn nhân sẽ cảm thấy rất đau, khi vừa cắn xong thường là cảm giác đau nhói sau đó là đau nóng do sưng, đỏ tại vị trí vết cắn và xung quanh vết cắn. Đây là triệu chứng bị rết cắn thường gặp.

– Một dấu hiệu của rết cắn khác đó là tại vị trí bị cắn có thể chảy máu. Tuy nhiên, lượng máu chảy ra thường không nhiều.

– Người bị cắn cũng có thể cảm nhận được cảm giác tê ngứa, đau nhức hoặc nóng rát.

Vết rết cắn ở chân

– Tại vị trí vết cắn, có thể nhiễm trùng cục bộ thậm chí là hoại tử. Đây là dấu hiệu bị rết cắn bạn cần nhanh chóng đến cơ sở y tế để thăm khám và được can thiệp kịp thời.

– Một số trường hợp bị rết cắn có thể sưng hạch bạch huyết tại gần vị trí cắn.

( >> Xem thêm hình ảnh bị nhện cắn TẠI ĐÂY )

2. Dấu hiệu vết cắn của rết ở mức độ nặng

Khi bị rết cắn ngứa ở mức độ trung bình cho đến nặng, người bệnh có thể xuất hiện một số triệu chứng toàn thân. Điển hình là sốc phản vệ chỉ sau khi bị rết cắn vài phút. Sốc phản vệ trong trường hợp này cũng được phân thành nhiều cấp độ như:

– Cấp độ I: Người bệnh sẽ bị mẩn ngứa, nổi mề đay, phù mạch.

– Cấp độ II: Ở cấp độ này, ngoài những triệu chứng như ngứa ran, nổi mề đay và phù mạch người bệnh còn gặp phải một số dấu hiệu hác như: Thở rít, khó thở, tức ngực… Nếu như kiểm tra huyết áp chưa thấy sự thay đổi bất thường nào, không có dấu hiệu rối loạn ý thức. Tuy nhiên, nạn nhân nôn nhiều kèm theo hiện tượng đau quặn bụng.

– Cấp độ III: Ở cấp độ nặng này, nạn nhân sẽ rơi vào trạng thái rối loạn ý thức. Cơ quan hô hấp xuất hiện tình trạng thở rít thanh quản, khàn tiếng hoặc rối loạn nhịp tim. Khi nạn nhân thấy thở mạnh sẽ thấy những tiếng khò khè, thở nhanh. Một số trường hợp người bệnh còn bị tím tái, da nhợt nhạt, lạnh toàn thân. Người bệnh sẽ bắt đầu hạ huyết áp, rối loạn cơ tròn, có nhiều hiện hôn mê.

Vết cắn sưng đỏ, đau nhói.

Ngoài dấu hiệu sốc phản vệ, khi chất độc của rết tấn công hệ thần kinh, người bệnh còn có thể xuất hiện các triệu chứng thần kinh. Mở mức độ nặng là hoảng sợ, mất ý thức, rối loạn ý thức, hưng cảm.

Khi người bệnh xuất hiện những triệu chứng nêu tên cần liên hệ ngay với dịch vụ ứng cứu khẩn cấp hoặc nhanh chóng đưa tới cơ sở y tế. Tại đây, bác sĩ sẽ cấp cứu, điều trị kịp thời tránh những hậu quả đáng tiếc có thể xảy ra.

IV – Bị rết cắn có sao không? Có nguy hiểm không?

Vậy người bị rết đốt có sao không? Tùy thuộc vào kích thước của con rết và số lần bị rết cắn mà mức độ ngộ độc và nguy hiểm sẽ khác nhau. Rết càng lớn thì lượng chất độc bơm vào cơ thể sau mỗi lần cắn càng nhiều và có thể gây nguy hiểm đến tính mạng nếu không được điều trị kịp thời.

1. Rết nhỏ cắn có sao không?

Đối với rết có kích thước nhỏ khi cắn thường chỉ gây dị ứng da, sau đó có thể tự khỏi mà không cần điều trị.

2. Rết lớn cắn có sao không?

→ Theo các bác sĩ, nếu người bị rết đốt có biểu hiện như:

Vết cắn sưng đỏ, đau nhức dữ dội, phù, nổi hạch, ngứa; mệt mỏi, buồn nôn, sốt, đau nhức toàn thân, tê liệt cơ thể, mất cảm giác, đau họng và thở gấp mà không được đưa đến bệnh viện ngay, chất độc sẽ nhanh chóng đi vào cơ thể gây co giật, thậm chí là hôn mê sâu.

Tuy nhiên, nọc độc của rết chỉ có thể làm tê liệt hệ thần kinh đối với những loài côn trùng nhỏ, không đủ mạnh để gây chết người.

Hơn nữa, phần lớn các vết thương do rết cắn là lành tính, thường tự khỏi và hiếm khi để lại di chứng. Do đó, người bệnh không nên quá lo lắng khi đã được các bác sĩ chăm sóc và điều trị.

V – Bị rết cắn phải làm sao? Cách xử lý khi bị rết cắn

Rết cắn khiến cho nạn nhân cảm thấy đau đớn, khó chịu. Tất cả các loài rết đều sử dụng nọc độc để giết chết con mồi nhưng vết cắn của rết rất hiếm khi gây biến chứng về sức khỏe con người. Vì vậy, vết rết cắn thường không gây nghiêm trọng hoặc không ảnh hưởng tới tính mạng của người bị cắn.

Tuy nhiên, cũng có một vài loài rết có thể tạo nên nhiều độc tố bao gồm các chất như histamin, serotonin và độc tố S gây suy tim. Mặc dù rất hiếm khi có vết cắn của rết có tác dụng toàn thân, nhưng chất độc này có thể gây nên những phản ứng nghiêm trọng

Do đó, khi bị rết cắn bạn hãy thực hiện theo những hướng dẫn dưới đây:

Không có thuốc giải đặc hiệu cho điều trị nọc độc của rết. Vì vậy, khi người bệnh xuất hiện những dấu hiệu phản vệ cần nhanh chóng xử lý theo phác đồ phản vệ.

Sau khi bị rết cắn, người bệnh cần được sơ cứu như sau:

Bước 1: Làm sạch vết cắn

Người bệnh cần rửa sạch vết thương bằng xà phòng và nước. Hãy sử dụng dung dịch sát khuẩn, nước muối, cồn sát khuẩn hay bất cứ loại nước sát khuẩn nào bạn có để sát khuẩn tại chỗ nhằm phòng ngừa nhiễm trùng.

Bước 2: Chườm lạnh

Dùng đá lạnh bọc vào một chiếc khăn mềm để chườm lên vết căn để giảm sưng, giảm đau, giảm phù nề. Đồng thời, làm chậm quá trình chất độc theo dòng máu tấn công lên hệ thần kinh.

Nếu người bị rết cắn đau nhiều, có thể sử dụng giảm đau. Không tự ý bôi thuốc hoặc uống thuốc kháng sinh nếu không có chỉ định.

Bước 3: Theo dõi triệu chứng

Trưởng hợp 1: Nếu chỉ sưng nhẹ, đau hay ngứa tại chỗ thì tiếp tục chăm sóc tại nhà và có thể sử dụng những sản phẩm có chứa các thành phần như dịch chiết rau má để giảm đau, giảm ngứa

>> Xem thêm: Sản phẩm kem rau má

Trưởng hợp 2: Nếu chỗ bị rết cắn có các dấu hiệu như ngứa, nổi mề đay toàn thân, phù mí mắt, thở rít, khó thở… cần nhanh chóng tới ngay cơ sở y tế để xin thuốc chống phản vệ.

Trong trường hợp nặng hơn, khi bạn đã suy hô hấp, tuần hoàn máu kém, khó thở, lơ mơ, mất ý thức phải nhanh chóng đưa đến bệnh viện để được cấp cứu kịp thời.

Lưu ý:

– Không chích rạch vết thương.

– Không hút nọc.

– Không bôi thuốc lạ hoặc đắp lá cây chưa kiểm chứng.

(>> Xem thêm: Cách xử lý kiến ba khoang đốt)

VI – Cách phòng tránh  bị rết cắn

Để ngăn chặn sự trú ngụ và gây hại của rết nhỏ trong ngôi nhà của bạn, hãy tuân thủ thực hiện các biện pháp phòng tránh sau:

1. Sử dụng các loại tinh dầu đuổi rết khỏi nhà

Rết sống trong nhà luôn là mối đe dọa trực tiếp ảnh hưởng tới sức khỏe của con người. Chúng thường xuất hiện ẩn náu trong nhà và có thể tấn công chúng ta bất cứ khi nào. Vì vậy, để phòng rết cắn cắn bạn có thể sử dụng một số loại tinh dầu.

Bạn mua một chai tinh dầu chanh hoặc sả ớt hòa cùng với một chút nước và đổ vào bình xịt. Xịt hỗn hợp này đều trên nền nhà và tường. Đặc biệt, nên tập trung xịt vào những nơi có độ ẩm cao như giường, gầm tủ, nhà bếp, nhà vệ sinh,…

Mùi tinh dầu chanh, sả ớt sẽ làm cho rết sợ và thường khiến chúng rời khỏi nhà bạn nhanh chóng. Nếu như xịt trúng rết chúng có thể chết sau khoảng 10 phút.

2. Tạo rào cản quanh nhà

Thêm một cách phòng bị rết cắn đó chính là trồng cây cỏ xạ hương, bạc hà hoặc húng quế, oải hương trong nhà. Những loại cây chứa tinh dầu này mà loài rết thường sợ.

Cách này không chỉ mang lại hiệu quả mà còn an toàn không đòi hỏi quá nhiều thời gian, công sức. Loài rết thường tránh xa những loại cây có tinh dầu này và đây là một trong những cách đuổi rết mà người dân đã áp dụng từ lâu. Bạn hãy thử cách này để đuổi rết ra khỏi căn nhà của bạn.

3. Vệ sinh môi trường sống sạch sẽ, thoáng mát

Để ngăn chặn sự trú ngụ của rết trong nhà bạn hãy dọn dẹp nhà cửa, lau chùi và vệ sinh các khu vực ẩm ướt thường xuyên. Điều này giúp loại bỏ môi trường lý tưởng cho rết.

Ngoài ra, bạn cũng nên kiểm tra kỹ các lỗ nhỏ hay vết mục bên trong giấy dán tường. Nếu như phát hiện lỗ hoặc vết mục hãy lấp đầy hay có thể thay thế chúng.

Nên dọn dẹp nhà cửa sạch sẽ và thoáng mát để tránh rết làm tổ.

Không nên để trẻ chơi đùa tại những khu vực ẩm thấp, nhiều đồ đạc, gạch mục, ngói cũ… dễ bị cắn… Đặc biệt cần tổng vệ sinh khu vực xung quanh cũng như lấp kín cống rãnh để ngăn chặn rết.

4. Phun thuốc diệt côn trùng

Nguồn thức ăn chính của những con rết đó chính là gián, nhện, mối… Để hạn chế sự phát triển của chúng, bạn nên ngăn chặn nguồn thức ăn này.

Do đó, bạn có thể sử dụng thuốc diệt côn trùng phun xung quanh nhà. Khi rết không kiếm được thức ăn tại đây sẽ tự bỏ đi tìm nguồn lương thực mới. Hy vọng với những thông tin sẽ giúp bạn hiểu rõ hơn về cách xử lý khi bị rết cắn. Nếu vẫn còn thắc mắc vui lòng liên hệ Hotline: 1800.1125 để được dược sĩ tư vấn chi tiết

VII – Những thắc mắc thường gặp khi bị rết cắn

Một vết cắn nhỏ của rết có thể khiến bạn đau rát, lo lắng không yên. Nhưng đừng quá sợ! Khi hiểu đúng bản chất và biết cách xử lý, bạn sẽ thấy mọi chuyện đơn giản hơn nhiều. Dưới đây là danh sách những thắc mắc phổ biến nhất khi bị rết cắn

1. Bị rết cắn đau trong bao lâu?

Cơn đau dữ dội nhất kéo dài 30 phút đến vài giờ. Vết sưng, đỏ, đau nhẹ có thể kéo dài 1–2 ngày. Một số trường hợp, vùng da có thể bầm nhẹ và mất vài ngày mới hết hẳn.

2. Khi rết cắn có cần tiêm uốn ván không?

Có, nếu chưa tiêm đủ mũi phòng uốn ván hoặc lần tiêm gần nhất đã quá 10 năm.

3. Rết cắn có cần uống thuốc kháng sinh không?

Không cần nếu vết thương sạch, không nhiễm trùng. Nếu vết cắn mưng mủ, sưng đỏ lan rộng, bác sĩ sẽ kê đơn kháng sinh.

4. Dùng mẹo dân gian để xử lý rết cắn có hiệu quả không?

Một số mẹo như đắp lá tía tô, ngải cứu, hành tím, gừng có thể giảm đau, giảm sưng nhẹ. Tuy nhiên chỉ nên dùng nguyên liệu sạch và vết thương không hở sâu.

5. Rết cắn trẻ em có nguy hiểm hơn người lớn không?

Có. Trẻ nhỏ dễ sưng nhiều hơn, phản ứng mạnh hơn. Nên theo dõi sát.

6. Bị rết cắn khi đang mang thai thì sao?

Theo dõi chặt. Nếu có dấu hiệu đau bụng, ra huyết bất thường cần đi viện ngay để đảm bảo an toàn cho mẹ và bé.

7. Sau khi rết cắn có để lại sẹo không?

Ít khi để lại sẹo nếu chăm sóc vết thương tốt, không để nhiễm trùng.

Nếu vết cắn được xử lý đúng cách, khả năng để lại sẹo rất thấp.

8. Rết cắn bôi dầu gió có được không?

Không nên. Dầu gió làm nóng da, có thể gây rát bỏng thêm vùng da tổn thương.

9. Nếu bị rết cắn ở miệng, mắt phải làm sao?

Rất nguy hiểm! Cần giữ yên, không tự sơ cứu nhiều, và đi bệnh viện ngay lập tức.

Dù rết cắn có thể gây đau và sưng khó chịu, phần lớn trường hợp đều không nguy hiểm nếu được xử lý đúng cách. Hy vọng với những hướng dẫn trên, bạn đã hiểu rõ hơn về cách sơ cứu và chăm sóc khi bị rết cắn. Luôn giữ bình tĩnh và theo dõi sát dấu hiệu bất thường để đảm bảo an toàn cho sức khỏe của mình nhé!

Tham khảo thêm:

• Khi bị bọ cạp cắn phải làm sao? 4 Mẹo chữa bọ cạp cắn ngay tại nhà
• Bé bị muỗi đốt sưng to bôi gì? Nguyên nhân và cách xử lý vết muỗi cắn.

Tài liệu tham khảo:

1. How to Identify Centipede Bites

https://www.orkin.com/pests/centipedes/how-to-identify-centipede-bites

2. What happens when a centipede bites?

https://www.medicalnewstoday.com/articles/centipede-bites

3. Identifying and Treating a Centipede Bite

https://www.healthline.com/health/centipede-bites